Encyklopedia Solidarności Brenk Eugeniusz - Biogramy -

Eugeniusz Brenk, ur. 24 XI 1934 w Brodach k. Nowego Tomyśla, zm. 8 XI 2015 w Gdańsku. Ukończył ZSZ Budowy Okrętów w Gdańsku (1952).

1949–1954 ślusarz w Gdańskiej Stoczni Remontowej, 1954–1984 ślusarz okrętowy, monter ślusarski wyposażenia okrętowego w Stoczni Gdańskiej.

W XII 1970, 25 VI 1976 i w VIII 1980 uczestnik strajku w stoczni. Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego na Wydz. M-1, od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 przew. Komisji Wydziałowej, członek KZ.

14–16 XII 1981 i 11–12 X 1982 uczestnik strajków w stoczni. I 1982–1988 współzałożyciel, członek TKZ; odpowiedzialny m.in. za druk i kolportaż pisma TKZ „Rozwaga i Solidarność”, 1982–1984 zbierał składki na wydz. m.in. na prowadzenie działalności związkowej oraz pomoc rodzinom osób represjonowanych, kontaktował się z ukrywającymi się działaczami „S” (m.in. Bogdanem Lisem i Bogdanem Borusewiczem). 8 XII 1983 zatrzymany, 9 XII 1983 aresztowany, osadzony w AŚ w Gdańsku. 8 III 1984 zwolniony z pracy. 19 III 1984 zwolniony z aresztu. 11 V 1984 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył postępowanie. Do I 1985 bez zatrudnienia. 1985–1990 monter maszyn i urządzeń okrętowych w Stoczni Bałtyk Spółdzielni Remontowej w Gdańsku.

1990 monter końcowego wyposażenia statku, ślusarz okrętowy w Stoczni Gdańskiej. Od 1990 członek Komisji Wydziałowej. Od 1990 na emeryturze. Od 1994 członek Stowarzyszenia Osób Represjonowanych Godność w Gdańsku, od 2003 Stowarzyszenia Solidarni z Kolebki tamże.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Złotym Krzyżem Zasługi (1980), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001).

15 X 1982 – 21 IX 1989 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Gdańsku w ramach SOR krypt. Kompania.

Arkadiusz Kazański