Cohn Ludwik Roman
Ludwik Roman Cohn, ur. 23 VI 1902 w Warszawie, zm. 14 XII 1981 tamże. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Prawa (1924).
W 1920 uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. 1925-1927 pracownik Związku Obrony Kresów Zachodnich, 1927-1929 Departamentu Opieki Społecznej Ministerstwa Pracy, 1931-1939 adwokat, obrońca w procesach politycznych członków Rady Naczelnej PPS. 1917-1939 członek PPS, 1934-1937 członek Rady Naczelnej. 1921-1936 w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej; 1921-1925 członek Komitetu Wykonawczego, od 1925 w egzekutywie, od 1929 w Zarządzie Międzynarodówki Młodzieży Socjalistycznej. 1923-1936 działacz Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, 1926-1932 sekretarz TUR, 1932-1936 przewodniczący Komitetu Centralnego. W 1939 uczestnik walk w obronie Warszawy. 1939-1945 w niewoli niemieckiej w obozach jenieckich: Colditz, Prenzlau Hammerstein, od IX 1940 w Oflagu II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. C Woldenberg. Po 1945 działacz PPS WRN, następnie próbował zorganizować Polską Partię Socjalno-Demokratyczną. 20 V 1947 aresztowany, w XII 1948 sądzony w procesie przywódców PPS-WRN, skazany na 5 lat więzienia, zwolniony w 1949 na mocy amnestii. 1949-1956 zatrudniony dorywczo w kancelarii adwokackiej; 1951-1956 inspektor organizacyjny, następnie radca prawny, od 1956 adwokat, od 1964 radca prawny w wydawnictwach, m.in. Czytelniku i Naszej Księgarni. 1955-1962 członek Klubu Krzywego Koła. 1961-1981 wolnomularz, członek konspiracyjnej warszawskiej loży Kopernik. W 1975 sygnatariusz ''Listu 59'' do Sejmu PRL przeciwko projektowanym zmianom w Konstytucji PRL, w 1976 ''Listu 14'' w obronie represjonowanych robotników. 1976 współzałożyciel KOR nast. KSS KOR. W 1980 (z Anielą Steinsbergową i Zbigniewem Romaszewskim) współtworzył Komisję Helsińską.
Odznaczony Krzyżem Walecznych (1939), pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006).