Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Grzebieluch Jerzy

Jerzy Grzebieluch, ur. 28 V 1931 w Łazach, woj. katowickie. Ukończył szkołę średnią w Siewierzu. 1954-1985 student Wyższej Szkoły Rolniczej w Krakowie, Szczecinie, następnie Akademii Rolniczej w Lublinie (1958 absolutorium).

1951-1953 zasadnicza służba wojskowa w Przemyślu. W 1958 kierownik w Gospodarstwie Doświadczalnym Akademii Rolniczej w Lublinie-Elizówce, 1959-1961 nauczyciel przedmiotów rolnych w Technikum Rolniczym w Osowej i inspektor ds. oświaty kultury rolnej w Związku Kółek Rolniczych w Bychawie (woj. lubelskie), 1961-1963 bez pracy, 1963-1972 inspektor ds. badania zasobów gleby w Stacji Chemiczno-Rolniczej w Gliwicach, 1972-1976 z-ca dyrektora PGR Przytoń w Prztoniu k. Drawska Pomorskiego, od 1976 właściciel gospodarstwa rolnego w Ogrodzieńcu. W XII 1977 zgłosił się do Jacka Kuronia i nawiązał kontakt z KSS KOR. 1978-1981 uczestnik niezależnego ruchu wydawniczego, kolporter książek i prasy, m.in. „Lasek Katyński”, „Kultura”, „Zeszyty Towarzystwa Kursów Naukowych”, „Poglądy”, „Puls”, „Zapis”, „Krytyka”, „Nasza Droga”, „Międzynarodowe Pakiety Praw Człowieka”, oraz ulotek, znaczków, kart świątecznych, cegiełek itp.; rozprowadzał niezależne publikacje wśród robotników zakładów pracy Zawiercia, Śląska i Zagłębia. Współpracownik Kazimierza Świtonia, Władysława Suleckiego i in. IV 1979 – IV 1980 członek kolegium redakcyjnego pisma Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej „Placówka”, współpracownik Jerzego Kęcika, Marzeny Górszczyk-Kęcik, Henryka Wujca, Ewy Milewicz, Jana Kozłowskiego, Mirosława Chojeckiego. W II 1979 zatrzymany w Warszawie, przetrzymywany bez nakazu aresztowania; zwolniony po kilku dniach. 23 I 1979 zatrudniony jako betoniarz w Mysłowickim Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego – Cementownia w Ogrodzieńcu, po dwóch dniach na żądanie SB umowę unieważniono. Wielokrotnie wzywany do KM MO w Zawierciu, przeszukiwany, zatrzymywany na 48 godzin.

7 IX 1980 uczestnik spotkania Komitetów Samoobrony Chłopskiej i Tymczasowego Komitetu NSZZ Rolników w Warszawie, od 21 IX 1980 członek Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników, 14 XII 1980 delegat na I Ogólnopolski Zjazd NSZZ „Solidarność Wiejska” w Warszawie. 1980-1993 w KPN. 8-9 III 1981 delegat na Zjazd Zjednoczeniowy NSZZ RI „S” w Poznaniu, 28-29 III 1981 delegat na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ RI „S” w Jarosławiu. Od IX 1981 przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego NSZZ RI „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego; członek KOWzP w Katowicach. 6-12 XII 1981 organizator strajku robotniczo-chłopskiego w hotelu Olkuskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego w Olkuszu.

W nocy 12/13 XII 1981 zatrzymany, przewieziony do KM MO w Będzinie, 14 XII 1981 do KW MO w Katowicach, w czasie przesłuchania pobity; 14 XII 1981 – 5 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 internowany w Ośr. Odosobnienia w Katowicach, Strzelcach Opolskich, Uhercach (uczestnik buntu więźniów), Załężu k. Rzeszowa, Zabrzu-Zaborzu, Grodkowie i ponownie w Uhercach, IX-X 1982 w Szpitalu Klinicznym w Krakowie, następnie 22 XII 1982 w Sanatorium w Świeradowie-Zdroju; zwolniony z internowania. 1982-1989 współorganizator Mszy za Ojczyznę w Sosnowcu-Sielcu i Pogoni. We IX 1984 zatrzymany pod fałszywym zarzutem próby otrucia krów w pobliskim PGR. Przewieziony do WUSW w Katowicach, podczas przesłuchań wielokrotnie pobity, przetrzymywany bez nakazu aresztowania, po dziewięciu dniach zwolniony.

W 1989 organizator spotkań przedwyborczych w Zawierciu i okolicy, kandydat w wyborach parlamentarnych z listy KPN. 1991-1993 przewodniczący KPN w Zawierciu. 1991-1993 prowadził Biuro Poselskie posła KPN Jarosława Wartaka w Zawierciu i Katowicach. Od 1994 na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Semper Fidelis (2007).

8 IV 1988 – 30 X 1989 rozpracowywany przez p. VI RUSW w Zawierciu w ramach KE krypt. Rolnik.

Halina Żwirska

Opcje strony

do góry