Rączy Roman Janusz
Roman Janusz Rączy, ur. 15 VIII 1955 w Trzebiatowie, zm. 29 I 2001. Ukończył Szkołę Muzyczną
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
stopnia w Szczecinie (1979), muzyk perkusista.
Od IX 1980 w „S”.
Po 13 XII 1981 zwolniony z Zespołu Estradowego Pomorskiego Okręgu Wojskowego, od VII 1982 perkusista w orkiestrze cyrku Kometa w Julinku k. Warszawy, X 1983 – V 1984 pomocnik palacza w Zakładzie Energetyki Cieplnej w Namysłowie, następnie perkusista zespołu muzycznego w Hotelu-Restauracji Perła w Oleśnicy. W 1984 autor i drukarz ulotek nawołujących do bojkotu oficjalnych obchodów święta 1 V oraz wyborów do rad narodowych. 23 V 1984 zatrzymany (z Henrykiem Langierem) w trakcie kolportowania ulotek w Namysłowie, 25 V 1984 aresztowany, 26 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. X 1988 – XI 1989 redaktor i wydawca podziemnego, następnie niezależnego pisma „Obserwator Namysłowski”, w którym m.in. wydał instruktaż reaktywowania zakładowych organizacji „S”. Inicjator przedsięwzięć wydawniczych: w 1988 „Biuletynu Oleśnickich Sympatyków Solidarności”, w 1989 pisma uczniowskiego „Ponuraczek”. W IV 1989 wspomagał akcję strajkową w Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Bierutowie (woj. wrocławskie).
W 1989 wiceprzewodniczący Komisji Interwencji i Praworządności „S” Śląska Opolskiego oraz członek KIiP „S” Regionu Dolny Śląsk. Działacz KPN, członek kierownictwa w woj. opolskim.
V-XII 1984 rozpracowywany przez p. III RUSW w Namysłowie w ramach SOR krypt. Drukarynka; III 1985 – X 1986 w ramach SOS krypt. Łysy; 19 XII 1988 – 4 XII 1989 w ramach KE/SOR krypt. Grajek.
Zbigniew Bereszyński