Seniuta Aleksander Eugeniusz
Aleksander Eugeniusz Seniuta, ur. 27
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1930 we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 31 III 1998 w Brukseli. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydz. Prawa (1962); doktorat (1971).
W czasie okupacji we Lwowie uczestnik tajnych kompletów w jego domu rodzinnym, członek Szarych Szeregów. Od V 1945 w Bytomiu, od 1948 we Wrocławiu, gdzie wiosną 1950 założył (z Andrzejem Korsakiem) organizację podziemną Armia Krajowa; używał ps. Krzysztof. W VII 1950 z innymi członkami organizacji aresztowany, 19 I 1951 skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu na 14 lat więzienia, osadzony w ZK w Rawiczu, Nowogardzie i szpitalu więziennym w Szczecinie (gruźlica); w XI 1956 zwolniony. Od 1962 pracownik naukowy UWr.
Od IX 1980 doradca MKZ „S” we Wrocławiu, następnie ZR Dolny Śląsk, wykładowca Wszechnicy „S” we Wrocławiu, autor artykułów i komentarzy prawnych w prasie niezależnej (m.in. „Solidarności Dolnośląskiej” i „Tygodniku Solidarność”), ekspert, konsultant i mediator w sporach prawnych i organizacyjnych, m.in. w Bolesławcu, Głogowie, Jeleniej Górze, Legnicy, Lubinie i Nowej Soli. Współautor projektu (z Kazimierzem Pieprzem) i zwolennik utworzenia makroregionu „S” Dolny Śląsk. Od III 1981 członek Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy MKZ/ZR. Od VII 1981 członek Komisji Zjazdowej ZR, od 28 VII 1981 sekretarz Krajowej Komisji Wyborczej „S” w Gdańsku (tamże członek stałego zespołu roboczego z Edwardem Kalbarczykiem, Januszem Kornalewskim, Zygmuntem Marią Przetakiewiczem) oraz na I KZD.
14-17 XII 1981 uczestnik strajku w Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag we Wrocławiu, 17 XII 1981 zatrzymany podczas kolejnej pacyfikacji strajku przez ZOMO przetrzymywany w ZK we Wrocławiu, 24 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Grodkowie, 3 XII 1982 zwolniony; objęty zakazem prowadzenia zajęć ze studentami.
Od III 1983 pobyt w Algierii (w związku z pracą żony) i we Francji. Od VIII 1983 współpracownik, następnie pracownik Biura Koordynacyjnego „S” w Brukseli. W XII 1983 autor 500-stronicowego raportu o sytuacji w Polsce dla Komisji Badawczej Międzynarodowej Organizacji Pracy ws. Polski. Po przekazaniu przez MOP kopii raportu rządowi PRL wszczęto przeciwko niemu w kraju postępowanie karne. Pozostał na emigracji; 1987-1989 na zasiłku socjalnym z przyczyn zdrowotnych, od 1989, po nadaniu obywatelstwa belgijskiego, na zasiłku dla niepełnosprawnych.
Na początku l. 60. rozpracowywany przez gr. IV Wydz. III KW MO we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Pigmeje; 6 IV – 19 XI 1981 przez Wydz. IIIA KW MO we Wrocławiu w ramach SOS krypt. Par.
Wojciech Trębacz