Skoczylas Ryszard
Ryszard Skoczylas, ur. 31 V 1952 w Bielawie, zm. 4 IV 1993 w Koninie. Technik łączności. 1971–1974 zaopatrzeniowiec w Hucie Aluminium Konin, od 1974 w Zespole Szkół Górniczych w Koninie.
1972–1978 członek ZMS.
Od 22 X 1980 w „S”, wiceprzew. Zakładowego Komitetu Założycielskiego „S” przy KWB Konin, od III 1981 przew. Komisji Wydziałowej „S” Grupy Konin (Technikum Górnicze, przedszkola, hotel), III–XII członek Prezydium KZ „S”; inicjator wydawania pisma „»Solidarność« Kopalni Konin” (dwutygodnik KZ „S”); 2 I – VI 1981 członek Prezydium MKZ „S” w Koninie (kier. Sekcji Propagandy i Informacji, rzecznik prasowy, współtwórca/redaktor „»Solidarności« Ziemi Konińskiej”), przedstawiciel MKZ w KKP (1 VI 1981 odwołany przez KZ z oddelegowania do MKZ). Od III 1981 członek Międzyzakładowego Komitetu Obrony Praw Człowieka i Praworządności (m.in. z Krzysztofem Buszko i Wojciechem Zaleskim), od 5 IV Konińskiego Klubu Katolików (m.in. z K. Buszko i Zbigniewem Okońskim). 16 IV 1981 inicjator i organizator spotkania w kinie Centrum grupy ok. 200 związkowców „S” Regionu Konińskiego z Anną Walentynowicz.
6–8 VI 1981 delegat na I WZD Regionu Konin, wybrany na delegata na I KZD „S” w Gdańsku; X–XI 1981 członek MKS „S” Regionu Konińskiego, 13 XI 1981 podczas
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
WZD Regionu Konin powołany w skład grupy negocjującej sprawę przekazania budowanych budynków KW MO dla Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Koninie.
13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośr. Odosobnienia w Mielęcinie, 29 IV 1981 zwolniony. 1982–1989 w kontakcie ze środowiskiem opozycyjnym związanym z parafią św. Wojciecha w Koninie i Biurem Pomocy Charytatywnej tamże; m.in. uczestnik pielgrzymek, uroczystości patriotycznych i religijnych organizowanych przez struktury niezależne w Koninie. Od 1988 członek, od 19 XI sekretarz Konińskiego Klubu Politycznego „Ład i Wolność”.
20 V 1981 – 7 V 1982 rozpracowywany przez SB w ramach SOS krypt. Delegat, 7 V 1982 przerejestrowany na kTW, 12 V 1982 zarejestrowany jako TW Mały, 1 III 1990 jako OI Tomek.
Elżbieta Wojcieszyk