Skowroński Jan Jerzy
Jan Jerzy Skowroński, ur. 8 I 1946 w Warce, zm. 11 VIII 2018 tamże. Ukończył Technikum Mechaniczne dla Pracujących tamże (1977).
1960–1970 ślusarz w Fabryce Urządzeń Mechanicznych w Warce. 2 X–14 XI 1970 uczestnik strajku rotacyjnego na Wydz. Narzędziowym w FUM, zmuszony przez dyrekcję do zmiany miejsca pracy. 1970–1971 ustawiacz w Zakładach Dźwigowych w Warszawie. 1971–2001 ponownie w FUM, m.in. jako kierownik spawalni.
25 VIII–29 IX 1980 przew. KS w FUM. 29 IX 1980 sygnatariusz porozumienia pisemnego między KS FUM a dyr. Zjednoczenia Przemysłu Urządzeń Mechanicznych. Od IX 1980 w „S”, organizator i przew. Komitetu Założycielskiego w FUM, 1980–1981 przew. TKK tamże, V–VI 1981 delegat na I WZD Regionu Ziemia Radomska; członek Zarządu MKR.
13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Kielcach-Piaskach, 29 IV 1982 zwolniony. 1982–1987 wielokrotnie przesłuchiwany przez SB, od 1982 organizator (m.in. z: Alicją Wójtowicz, Tadeuszem Kuleszą, Stefanem Ambrożym) akcji kolportażowych, kolporter czasopism podziemnych, m.in. „KOS”, „Tygodnik Mazowsze”, „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”, „Wyzwolenie”, książek. Od VIII 1982 przew. tajnej Terenowej Komisji Koordynacyjnej „S” organizującej zbieranie składek na działalność związkową; organizator (z Klemensem Radomskim, Bogdanem Gancarzem) zbiórek na pomoc represjonowanym. 1982–1989 uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy w parafii św. Mikołaja w Warce. 1985–1987 współorganizator wystawy fotograficznej o życiu i śmierci ks. Jerzego Popiełuszki w parafii Matki Boskiej Szkaplerznej w Warce. 1986–1990 przew. Rady Pracowniczej w FUM.
1990–2001 przew. KZ w FUM, 1992–1999 oraz 2006–2010 delegat na kolejne WZD Regionu Ziemia Radomska. 1998–2002 radny pow. grójeckiego z listy PiS. 2002–2006 sekretarz ZR „S” Ziemia Radomska. Od 2006 na emeryturze.
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2012).
Od 4
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
1981 rozpracowywany przez Wydz. III A KW MO w Radomiu w ramach SO krypt. Syndykat II; od 29 VII 1982 przez p. V KM MO/RUSW w Grójcu w ramach KE krypt. Ptak.
Konrad Słowiński