Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Trojanowska Janina

Janina Trojanowska, ur. 25 IX 1921 w Poznaniu, zm. 27 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1998 w Szczecinie. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, Wydz. Wokalny (1951), muzyk.

Podczas II wojny światowej do 1945 łączniczka AK w Wielkopolsce. 1947-1953 dziennikarka w Redakcji Muzycznej Polskiego Radia w Szczecinie, 1957-1975 tłumacz techniczny w Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych tamże, 1975-1978 dyr. Domu Kultury Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego, od 1978 instruktorka w Domu Kultury Stoczniowca Korab, 1980-1981 kierowniczka oddanego na cele „S” Klubu Korab w Szczecinie. 17-22 XII 1970 i 22-24 I 1971 uczestniczka strajków okupacyjnych w Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego.

18-30 VIII 1980 uczestniczka strajku w Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego. Od IX 1980 w „S”; w VIII 1981 współorganizatorka i przewodnicząca marszu głodowego kobiet szczecińskich pod urząd miejski, urząd wojewódzki i KW PZPR. Autorka kroniki wydarzeń ruchu niepodległościowego na Pomorzu Zachodnim złożonej uroczyście na ręce Mariana Jurczyka w VI 1981 w Szczecinie.

Od 13 XII 1981 członek KS stoczni, przekształconego 14 XII 1981 w MKS, 14 XII 1981 parlamentariuszka (z Haliną Gaińską) do dowódców oddziałów WP, ZOMO, SB oblegających stocznię z petycją ws. rozmów ze strajkującymi. 15 XII 1981 zatrzymana w AŚ w Szczecinie, skazana przez kolegium ds. wykroczeń na karę grzywny. 16 XII 1981 – 1982 uczestniczka spotkań podziemnego Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego „S” (m.in. z Józefem Wasilewskim i Ryszardem Wyżgą) we własnym mieszkaniu. Kolporterka wydawnictw podziemnych w Szczecinie, uczestniczka pielgrzymek na Jasną Górę i ich dokumentalistka, od 1982 łączniczka nieformalnych struktur „S” w Szczecinie i Gdańsku (m.in. z Andrzejem Gwiazdą, Szymonem Pawlickim). 27 VIII 1982 internowana w Ośr. Odosobnienia w Darłówku, 9 XII 1982 zwolniona. 23 XI 1984 sygnatariuszka deklaracji założycielskiej (m.in. z Winicjuszem Góreckim, Janem Kosteckim, Eleonorą Krzyżak, Grzegorzem Ostrowskim, Zdzisławem Podolskim, Mirosławem Witkowskim, Anną Zelny) Regionalnego Społecznego Obywatelskiego Komitetu Obrony Praworządności Regionu Pomorza Zachodniego, uczestniczka protestu przeciwko odmowie jego zarejestrowania. 7 IX 1985 sygnatariuszka skargi na niezgodne z prawem działania prokuratury wobec Mariana Jurczyka. W 1985 uczestniczka akcji bojkotu wyborów parlamentarnych. Wielokrotnie przesłuchiwana, stawiana przed kolegium ds. wykroczeń, kilkanaście razy zatrzymywana na 48 godz. za członkostwo w Komitecie Obrony Praworządności, 4 IV 1986 skazana wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie na karę grzywny darowaną na mocy amnestii. Od 1983 na emeryturze.

Pośmiertnie wyróżniona Honorową Złotą Odznaką Gryf Pomorski (2009), odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2010).

W 1982 rozpracowywana przez Wydz. V-1 KW MO w Katowicach w ramach SOR krypt. Wichrzyciele; 21 XI 1985 – 27 VIII 1986 przez Wydz. III WUSW w Szczecinie w ramach SOS krypt. Grupa.

 

Sylwia Wójcikowa

Opcje strony

do góry