Umeda Yoshiho (Józef)
Yoshiho (Józef) Umeda, ur. 16 IX 1949 w Mobara (Japonia), zm. 4 V 2012 w Warszawie. Ukończył III LO im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi (1968), 1968-1975 student Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek filologia polska, potem historia sztuki.
Od 1968 pracownik japońskich firm działających w Polsce, 1973-1981 asystent dyr. generalnego w Nichimen Corporation, w 1981 z-ca szefa biura zagranicznego ds. organizacyjno-finansowych. Po III 1968 wspomagał represjonowanych studentów; 1976-1981 współpracownik KOR, następnie KSS KOR, dostarczał kalkę stensylową, archiwizował niezależne materiały dla Japonii.
W XI 1980 zaangażowany w organizację Radia „S” Regionu Mazowsze, w 1981 doradca „S” RI, w V 1981 organizator wyjazdu delegacji „S” z Lechem Wałęsą do Japonii, IX-X 1981 uczestnik I KZD, ekspert w podkomisji programowej ds. międzynarodowych. 1981-1990 współorganizator i współpracownik Centrum Informacji Polskiej w Tokio.
W I 1982 wydalony z Polski; członek rady Komitetu Koordynacyjnego „S” we Francji, organizator (razem z matką) pomocy dla Polski; 1982-1983 współpracował z japońskimi związkami zawodowymi na rzecz „S”, pracownik Biura Koordynacyjnego „S” w Brukseli; 1984-1989 współpracownik i przedstawiciel „S” na Azję.
W 1989 otrzymał zgodę na pobyt w Polsce, obserwator obrad Okrągłego Stołu, pracownik KO „S” w Warszawie. Od 1990 prezes firmy YOHO Sp. z o.o. Od 2000 działacz na rzecz wdrożenia protokołu z Kioto; członek Rady Konsultacyjnej Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki; 2001 założyciel i członek Rady Głównej Polskiej Izby Biomasy. Współzałożyciel i członek nieformalnej grupy weteranów „S” pod nazwą Konwent Seniorów „S”.
Autor publikacji nt. ekologii.
Wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001), odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).
Od 17 II 1970 rozpracowywany przez Wydz. IV, od 14 XII 1971 przez Wydz. III Dep. III MSW w ramach SO krypt. Orientalista; od 1 IX 1972 przez Wydz.
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
KS MO w ramach KE; od 9 XI 1972 w ramach SOS krypt. Sato.
Anna Grażyna Kister