Stańczak Jerzy Michał
Jerzy Michał Stańczak, ur. 13 VII 1940 w Gąbinie k. Płocka. Absolwent Politechniki Wrocławskiej, Wydz. Mechaniczno-Energetyczny (1962).
1957–1962 w ZSP, 1965 – VIII 1980 w PZPR.
W X 1956 uczestnik wiecu pod gmachem gł. PWr., nast. pochodu spod PWr na rynek.
1962–1963 konstruktor w Jelczańskich Zakładach Samochodowych, 1963–1968 instruktor maszynistów lokomotyw spalinowych w PKP Lokomotywownia Wrocław, 1968–1972 st. inż. w Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych tamże, 1972–1976 st. projektant automatyki w Biurze Projektów Gazoprojekt tamże, 1976 – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1988 kierownik pracowni automatyki sterowań (do 1983), nast. st. projektant w Centrum Naukowo-Produkcyjnym Automatyki Energetycznej tamże.
28–31 VIII 1980 uczestnik strajku w zakładzie. Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego, od XI 1980 KZ.
14–16 XII 1981 członek KS podczas strajku w siedzibie dyrekcji CNPAE (ul. Sienkiewicza). Od XII 1981 współorganizator, członek, VII 1982 – 1989 przew. TKZ; VII – XI 1982 łącznik TKZ z RKS Dolny Śląsk (w kontakcie z Karolem i Krystyną Skibińskimi), nast. do IX 1983 współpracownik. 1983–1985 autor, współpracownik podziemnego pisma „Aut”. 15 IX 1983 zatrzymany, przesłuchiwany, 18 IX po konsultacji z adwokatem Henrykiem Rossą podpisał oświadczenie o ujawnieniu działalności podziemnej, zwolniony (o podpisaniu oświadczenia poinformował osoby działające w podziemiu); w zakładzie pozbawiony funkcji kierowniczej oraz do 1988 podwyżek płacy. 1983–1987 członek KIK we Wrocławiu. 1984–1987 członek RKS oraz przew. MKK Zachód we Wrocławiu, 1987–1989 ich współpracownik. 1982–1989 koordynator sieci kolportażu i kolporter podziemnych pism, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Aut”, „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski” oraz książek. 4 IV 1987 zatrzymany po rewizji mieszkania, 6 IV ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń, 1 i 3 V ponownie zatrzymywany. III – XII 1988 na urlopie bezpłatnym, nast. praca na umowę zlecenie z CNPAE (kierownik zespołu tworzącego założenia dla systemu komputerowego monitoringu parametrów bloku energetycznego). 30 IX 1988 współzałożyciel (z Marianem Filarem, Mirosławem Grobelnym, Czesławem Szulcem i Teresą Zdybek), członek Komitetu Organizacyjnego „S” w zakładzie, w X i XI 1988 przesłuchiwany w tej sprawie, 22 XI ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń.
1989–2005 w Procom-System Sp. z o.o./Procom-System SA we Wrocławiu (do 2002 prezes zarządu, nast. z-ca prezesa); od 2005 na emeryturze.
9 V 1983 – 21 IX 1984 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Rubin; 1985 przez Inspektorat 2 WUSW w ramach SOR krypt. System.