Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność” Olsztyn
Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność” Olsztyn, powstał w wyniku spotkań zorganizowanych 17-23 IX 1980 w Spomaszu, Przedsiębiorstwie Sprzętowo-Transportowym Budownictwa Rolniczego oraz Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej w Olsztynie; przew. został Edmund Łukomski (po rezygnacji Andrzeja Bartuszka), wiceprzew.: Andrzej Bober, Stanisław Mackiewicz, Irena Telesz, rzecznikiem prasowym Mirosław Krupiński.
Powstające 1-23 IX w całym Regionie Komitety Założycielskie „S” pocz. rejestrowały się w MKZ w Gdańsku. W KKP Region reprezentowali M. Krupiński i E. Łukomski. Niezależnie od MKZ w Olsztynie działały: Międzyzakładowy Komitet Koordynacyjny w Szczytnie (utworzony 14 X, przew. Witold Szypszak) i Komitet Koordynacyjny w Ostródzie (utworzony 6 XI, przew. Wiesław Biedrzycki, Tadeusz Lubaszewski), początkowo podporządkowane MKZ w Gdańsku. Jednocześnie powstawały dziesiątki struktur terytorialnych i branżowych. 3 X 1980 5 wytypowanych zakładów pracy uczestniczyło w strajku ostrzegawczym oraz solidarnościowym w zw. z protestem pracowników służby zdrowia i oświaty, 7 XI strajkowała załoga WPKM. Organem olsztyńskiego MKZ, nast. TZR i ZR był „Biuletyn Informacyjny” (27 X), późn. „Solidarność Olsztyńska” i „Rezonans”. Powołano Niezależny Instytut Wydawniczy. 24 XI MKZ nawiązał współpracę z Kurią Biskupią, duszpasterzem Związku został ks. Julian Żołnierkiewicz.
Z regionalnych akcji protestacyjnych największe znaczenie miała sprawa I sekretarza KW PZPR Edmunda Wojnowskiego; MKZ wystąpił z wnioskiem do Prokuratury Rejonowej w Olsztynie o wszczęcie postępowania, żądano uchylenia immunitetu poselskiego, ustąpienia z funkcji oraz rzetelnej informacji w prasie regionalnej. 15 I 1981 w całym Regionie przeprowadzono strajk ostrzegawczy. W odwecie 29 I w reportażu telewizyjnym Tadeusza Samitowskiego zaatakowano MKZ, szczególnie M. Krupińskiego i E. Łukomskiego. 25-26 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. MKZ wsparł strajkujących studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.
W III 1981 Prezydium podjęło decyzję o przekształceniu się w TZR, MKZ skupiał wówczas ok. 160 tys. członków. 21 III, w trakcie kryzysu bydgoskiego, MKZ przeniósł się do WPKM, 27 III w strajku ostrzegawczym brało udział ok. 90% zakładów Regionu. 26-28 VI odbyła się pierwsza tura I WZD Regionu Warmińsko-Mazurskiego. Wybrano 60-osobowy ZR (przew. M. Krupiński, z-cy: A. Bober, S. Mackiewicz i Michał Powroźny, rzecznik prasowy: Grażyna Langowska). Wybrano 15 delegatów na I KZD.