Encyklopedia Solidarności Swałtek Jacek - Biogramy -

Jacek Swałtek, ur. 7 IV 1948 w Krakowie. Ukończył II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. LO tamże (1966).

1968–1980 w ZZ Kolejarzy, od 1978 w prezydium organizacji zakładowej.

1966–1968 bibliotekarz w Przedsiębiorstwie Robót Wodno-Inżynieryjnych Hydrobudowa 2 tamże, 1968–1970 student Wydz. Elektrotechniki i Automatyki na Akademii Górniczo-Hutniczej tamże, 1968–1993 kierownik Warsztatu Elektrycznego, Bazy Magazynowej, Działu Marketingu w Przedsiębiorstwie Robót Kolejowych nr 9 tamże (od 1982 Zakład Budownictwa Kolejowego, od 1990 ponownie PRK nr 9).

W III 1968 wykonał i kolportował ulotki w obronie niezależności polskiej kultury. W VIII 1968 przemycił z Czechosłowacji i kolportował w Krakowie pisma, plakaty i ulotki dot. inwazji wojsk Układu Warszawskiego. VII 1980 – 1983 w KPN, organizator jej krakowskiej poligrafii (wydano m.in. książki: Eugeniusz Małaczewski, Koń na wzgórzu, Leszek Moczulski, Rewolucja bez rewolucji).

Od IX 1980 w „S”; współorganizator Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NSZZ /Tymczasowej Komisji Zakładowej, od XI członek KZ, szef Sekcji Informacji; od XII członek prezydium Krajowej Sekcji Budownictwa Kolejowego „S” PBK/PRK. 1980–1981 założyciel, wydawca, autor (z Janem Paculą i Marią Lorek) niezależnego zakładowego pisma „«Solidarność» PRK-9”; w 1981 wydawca ulotki w jęz. węgierskim opisującej sytuację w Polsce, przesłanej w kilku tys. egz. na Węgry. 1980–1981 kolporter niezależnych pism, m.in. „«Solidarność» PRK-9”, „Przegląd Informacji”, „Goniec Małopolski”; założyciel i organizator biblioteki wydawnictw niezależnych w zakładzie i w domu. Od III 1981 członek KOWzP w Krakowie/od 9 X Krakowskiego KOWzP. W 1981 założyciel, wydawca (z J. Paculą, M. Lorek) pisma „Przegląd Informacji”.

14–18 XII 1981 współorganizator pomocy finansowej i żywnościowej dla strajkujących w HiL w Krakowie-Nowej Hucie, nast. dla poszkodowanych w czasie pacyfikacji huty. 18 XII 1981 internowany, przetrzymywany w areszcie KW MO w Krakowie, Ośrodku Odosobnienia w Nowym Wiśniczu i Załężu k. Rzeszowa (9–14 VI uczestnik głodówki), 14 VI 1982 zwolniony. 1982–1989 organizator, szef podziemnej „S” w ZBK; od XII 1982 członek Tymczasowej Komisji Wykonawczej „S” PBK/PRK; współpracował z Barbarą Pytlewską, Janem Skrzypkiem, Antonim Sindutem, Teresą Kozak, Adamem Kurowskim, Julianem Sroką, Andrzejem Kropopkiem (Szczecin), Andrzejem Osipówem (Gdańsk), Zdzisławem Nejmanem (Poznań). Kolporter podziemnych pism, (m.in. „Hutnik”, „Tygodnik Mazowsze”, „PWA. Przegląd Wiadomości Agencyjnych”, „Kronika Małopolska”), ulotek, kaset audio, znaczków poczt podziemnych; książek wydawnictw NOWa, Krąg, KOS (w ramach wymiany publikacji z Maciejem Machem i Wiesławem Mazurkiewiczem z HiL). Organizator akcji ulotkowych i plakatowych; uczestnik zbiórek pieniężnych na działalność związkową i pomoc represjonowanym. 1983–1984 założyciel, wydawca, autor podziemnego pisma „CD”; 1983–1990 współzałożyciel, organizator, autor „Solidarności Podziemnej PBK/PRK” (od II 1990 „Solidarność Budujących Koleje”); w 1985 organizator lokalu i zaopatrzenia dla ukrywającego się Ryszarda Majdzika. Kilkukrotnie zatrzymywany, 5 III 1984 aresztowany, osadzony w areszcie WUSW i AŚ w Krakowie, 25 V skazany przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza na 1 rok pozbawienia wolności w zawieszeniu.

1989–1993 przew. KZ ZBK/PRK-9, 1990–1991 przew. Krajowej Sekcji Budownictwa Kolejowego. 1990–2005 w UD/UW. 1994–2008 wiceprezes Express Sp. z o.o. w Krakowie. VI 2008–2011 pracownik Działu Marketingu Przedsiębiorstwa Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie Sp. z o.o. Od X 2011 na emeryturze. W 2012 współzałożyciel Stowarzyszenia Sieć Solidarności w Krakowie.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).

1983–1984 rozpracowywany przez Wydz. II/Wydz. V KW MO/WUSW w Krakowie w ramach SOS/SOR krypt. Rezydent; 1984–1989 przez Wydz. V WUSW w ramach KE.

Sławomir Chmura