Encyklopedia Solidarności

Wojciech Arkuszewski, ur. 31 X 1948 we Wrocławiu. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, kierunek fizyka (1971).

1971-1976 pracownik naukowy w Zakładzie Astronomii PAN. Od 1966 członek KIK, 1975-1981 członek Zarządu KIK w Warszawie. W III 1968 uczestnik studenckiego strajku okupacyjnego na UW. 1974-1975 współorganizator (z Sewerynem Blumsztajnem i Janem Tomaszem Lipskim) niezależnego seminarium nt. historii PRL (wśród uczestników m.in.: Ludwika i Henryk Wujcowie, Jan Lityński, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski). Od 1976 współpracownik KOR, następnie KSS KOR. We IX 1976 organizator i uczestnik (z Ludwikiem Dornem i Haliną Mikołajską) wyjazdów do Radomia na procesy represjonowanych robotników. 24 V 1977 aresztowany za organizację manifestacji upamiętniających śmierć Stanisława Pyjasa, w VI (podczas pobytu w areszcie) skazany zaocznie przez kolegium ds. wykroczeń na karę grzywny, w VII 1977 zwolniony na mocy amnestii; wielokrotnie zatrzymywany na 48 godz., w X 1977 rewizja w dwóch używanych przez niego mieszkaniach. 1977-1980 redaktor niezależnego pisma „Głos”. 23 VIII 1979 sygnatariusz Apelu Komitetu Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu o przeprowadzenie wolnych wyborów do Sejmu.

We IX 1980 współorganizator (z A. Macierewiczem i Wojciechem Onyszkiewiczem) punktu informacyjnego dla zakładających NSZZ przy ul. Bednarskiej w Warszawie; od 1981 w „S”, w redakcji „Tygodnika Solidarność”.

Po 13 XII 1981 w ukryciu w Warszawie, następnie w Gliwicach. W X 1983 stanął przed kolegium ds. wykroczeń za pozostawanie bez pracy; bez wyroku (po przedstawieniu fikcyjnego zaświadczenia o zatrudnieniu w „Powściągliwości i Pracy”). Od 1984 publicysta podziemnych pism „Wola” i „Tygodnik Mazowsze”; opracowywał przeglądy prasy i analizy polityczne dla KKW „S” na zlecenie Jarosława Kaczyńskiego. 1984-1989 pracownik naukowy w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

W 1989 sekretarz KZ „S” w SGGW. 1989-1990 ponownie redaktor „Tygodnika Solidarność”. W 1990 delegat na WZD Regionu Mazowsze, wiceprzewodniczący ZR, delegat na KZD, członek Prezydium KK. Poseł RP: 1991-1993 poseł RP z listy „S” (odszedł z „S” po upadku rządu Hanny Suchockiej), przewodniczący Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów; 1993-1997 z listy UW, wiceprzewodniczący Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, członek Komisji Integracji Europejskiej; 1997-2001 z listy AWS, wiceprzewodniczący Komisji Integracji Europejskiej. 1995-1997 w UW, 1997-2002 w SKL, od 2000 sekretarz generalny tej partii. 1997-2000 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, do 1999 szef Zespołu Doradców premiera Jerzego Buzka, sekretarz parlamentarny rządu. 2002-2005 dyr. Zespołu Doradców Prezydenta m.st. Warszawy Lecha Kaczyńskiego. Od 2006 członek Rady Nadzorczej PGNiG i spółki giełdowej Koelner SA.

Przed wyborami 2005 współautor programu Państwo dla Obywateli przygotowanego pod kierownictwem Jana Rokity dla planowanego wspólnego rządu PO-PiS. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

14 I 1972 – 23 II 1981 rozpracowywany przez Wydz. II Dep. IV MSW w ramach SOS/SOR krypt. Cisza; 24 III 1984 – 22 I 1985 przez Wydz. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. Dep. IV MSW w ramach KE krypt. Astronom.

Mirosława Łątkowska|Adam Borowski