Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/14985,Balinski-Jerzy.html
19.04.2024, 04:48

Baliński Jerzy

Jerzy Baliński, ur. 15 VII 1941 w Łodzi, zm. 22 VII 2016 tamże. Ukończył Szkołę Ogólnokształcącą Stopnia Podstawowego nr 65 w Łodzi (1955).

1958–1961 szlifierz-polerownik w Łódzkich Zakładach Aparatury Medycznej Famed 1, 1962–1964 zasadnicza służba wojskowa, 1964–1982 szlifierz-polerownik w Zakładach Produkcji i Usług Technicznych Związku Spółdzielni Spożywców Społem w Łodzi.

Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego, od XII 1980 wiceprzew. KZ, organizator kolportażu niezależnych publikacji w zakładzie, m.in. pism „Solidarność Ziemi Łódzkiej”, „Komunikat”, „Solidarność z Gdańskiem”, „AS” i książek. Od VI 1981 współpracownik, od VIII 1981 uczestnik, nast. członek KPN, kierownik okręgu Łódź-Polesie, od 14 VII 1981 współpracownik KOWzP w Łodzi; kolporter niezależnych pism KOWzP („Obrona”) i KPN („Wolna Polska”, „Gazeta Polska”), uczestnik akcji plakatowych.

1982 członek grupy wydającej podziemne pisma „Przedwiośnie” i „Zawsze Solidarni”; drukarz i kolporter obu pism. 1982 kolporter ulotek, plakatów, znaczków poczt podziemnych, książek i pism podziemnych, m.in. „Akcja Konspiracyjna”, „Solidarność Łódzka”, „Solidarność Walcząca”, „Tygodnik Mazowsze”. 6 VIII 1982 zatrzymany, 7 VIII aresztowany, osadzony w AŚ w Łodzi, 28 III 1983 skazany przez Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy na 1,5 roku pozbawienia wolności w zawieszeniu. 8 XI 1982 zwolniony z pracy. 23 VIII 1983 ponownie zatrzymany, 30 VIII aresztowany w punkcie kolportażu wydawnictw podziemnych w mieszkaniu Aleksandra Staniaka w Łodzi, osadzony w AŚ tamże, 16 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1984 skazany przez Sąd Rejonowy w Łodzi na 1 rok pozbawienia wolności w zawieszeniu. 1984–1989 kolporter podziemnych wydawnictw. 1983–1984 bez zatrudnienia, korzystał z pomocy Ośrodka Pomocy Uwięzionym i ich Rodzinom przy kościele NSJ (oo. jezuici) w Łodzi. 1984–1985 zatrudniony w prywatnym zakładzie Elektromechanika Lech Wilczyński tamże, 1985–1989 w prywatnym zakładzie galwanizacyjnym tamże. W 1988 dwukrotnie zatrzymany w Warszawie (31 VII za udział w manifestacji po mszy w intencji uczestników powstania warszawskiego i 11 XI za udział w obchodach Święta Niepodległości).

1989–2002 pracownik Bud-Art w Łodzi. Od 2002 na emeryturze. Od 2008 członek-założyciel Związku Weteranów Trzeciej Konspiracji 1956–1989.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001).

1981–1990 rozpracowywany przez Wydz. III/WOKPP KW MO/WUSW w Łodzi w ramach SOR krypt. Ekipa; 13 I 1982–18 V 1983 przez Wydz. V KW MO w ramach SOR krypt. Drukarz; 1983–1988 przez Wydz. V WUSW w ramach SOR krypt. Wy­da­wcy.

Włodzimierz Domagalski

Opcje strony