Encyklopedia Solidarności

Leopold Bania, ur. 14 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1940 w Turzym Polu k. Krosna, zm. 30 VII 2012. Ukończył Zasadniczą Szkołę Budowy Okrętów w Szczecinie (1954).

1954–1981 monter kadłubowy w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego.

17–22 XII 1970 członek KS podczas strajku w zakładzie, 22 – 25 I 1971 uczestnik strajku okupacyjnego tamże (tzw. strajk Bałuki).

18–30 VIII 1980 członek KS na Wydz. K-3 podczas strajku w zakładzie.

Od IX 1980 w „S”.

13–14/15 XII 1981 uczestnik strajku w stoczni, członek straży strajkowej. 22 XII 1981 zwolniony z pracy. Od końca XII 1981 do IV 1989 członek podziemnej „S” w zakładzie (z Grzegorzem Durskim i Marianem Jurczykiem). 31 III 1982 zwolniony z pracy. IV 1982 – IX 1984 ślusarz narzędziowy w stoczni. 1983–1986 introligator i organizator transportu podziemnego pisma „Grot”; kolporter podziemnych pism „Jedność Stoczniowa”, „Tygodnik Mazowsze”, „Tygodnik Wojenny”, „BIS” i ulotek. Organizator manifestacji patriotycznych podczas obchodów 1 V, świąt narodowych i rocznic niepodległościowych, uczestnik akcji ulotkowych. Uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy kościele św. Stanisława Kostki w Szczecinie. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. 21 IV 1984 w trakcie przesłuchania pobity. 19 IX 1984 zwolniony z pracy. 1985–1988 ślusarz na Uniwersytecie Szczecińskim. VI 1987 współzałożyciel KZ NSZZ „S” Pracowników Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego. 25 VIII 1988 zwolniony z pracy. 1988–1990 ślusarz i sztapler w Spółdzielni Ogrodniczej przy Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

1990–1992 ślusarz wagonowy w Przedsiębiorstwie Wars, 1992–1995 portier w PKS w Szczecinie; od 1995 na rencie.

1 III 1982 – 14 VIII 1984 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Szczecinie w ramach SOR krypt. Malarz; 30 X 1984 – 5 IV 1989 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w ramach SOR krypt. Komandos.

Sylwia Wójcikowa