Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15181,Blaszkiewicz-Tadeusz.html
20.04.2024, 10:45

Błaszkiewicz Tadeusz

Tadeusz Błaszkiewicz, ks., ur. 21 IX 1916 w Przemyślu, zm. 7 VI 1993 tamże. Absolwent Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie (1935), Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu, święcenia kapłańskie (1949) oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kierunek pedagogika (1951) i filologia klasyczna (1952).

We IX 1939 żołnierz 17 Pułku Piechoty, wzięty do niewoli niemieckiej, z której zbiegł. 1940–1944 nauczyciel tajnego nauczania. 1941–1944 żołnierz ZWZ/AK.

1952–1970 prof. WSD w Przemyślu, 1965–1970 pracownik, nast. kierownik referatu duszpasterskiego Kurii Biskupiej tamże. Opiekował się z ramienia Episkopatu Polski ruchem Światło-Życie w Polsce. 1970–1991 bp pomocniczy diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego, nast. biskup senior.

Od jesieni 1980 wspierał powstawanie „S” na terenie diecezji. 17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 poparł żądania strajkujących rolników w siedzibie b. WRZZ w Rzeszowie, przedstawił komisji rządowej postulaty Kościoła.

Po 13 XII 1981 współorganizator pomocy dla internowanych w Ośrodku Odosobnienia w Uhercach i Załężu k. Rzeszowa (msze, paczki żywnościowe, interwencje u władz); członek Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom, przew. Komitetu Pomocy Internowanym i Uwięzionym w Przemyślu; wspierał działalność Komitetu Pomocy Internowanym, Aresztowanym, Skazanym, Pozbawionym Pracy oraz ich Rodzinom przy klasztorze oo. Bernardynów w Rzeszowie (późn. Diecezjalny Zespół Charytatywno-Społeczny). Organizator i celebrant mszy za Ojczyznę, rocznicowych uroczystości, głosił patriotyczne kazania 3 V, 11 XI. 31 VIII 1982 w Przemyślu w 2. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych odprawił uroczystą mszę, w kazaniu potępił użycie siły przez władze wobec protestujących działaczy „S”; uczestnik i animator spotkań Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Rzeszowie i Duszpasterstwa Rolników, Dni Kultury Chrześcijańskiej.

Od 1991 na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2009).

12 XII 1963 – 1986 rozpracowywany przez Wydz. IV KW MO w Rzeszowie, KW MO/WUSW w Przemyślu w ramach TEOK nr 18876.

Mariusz Krzysztofiński

Opcje strony