Encyklopedia Solidarności

Mieczysław Ludwik Boruta-Spiechowicz, ur. 20 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1894 w Rzeszowie, zm. 13 X 1985 w Zakopanem. Ukończył Gimnazjum Realno-Filozoficzne im. Michała Kreczmara w Warszawie, 1913-1914 student Akademii Handlowej w Antwerpii w Belgii; w tym czasie członek Związku Strzeleckiego (ukończył kurs podoficerski).

W VIII 1914 członek Drużyn Strzeleckich w Krakowie. Od VIII 1914 żołnierz Legionów Polskich, w VI 1915 ranny w bitwie pod Rarańczą. Od III 1918 w II Korpusie Polskim w Rosji, od 11 V 1918, po bitwie pod Kaniowem, w niemieckiej niewoli, po ucieczce członek POW na Ukrainie. Od 1916 podporucznik, od 1918 kapitan, od 1919 podpułkownik, od 1924 pułkownik, od 1936 generał brygady. W okresie międzywojennym teoretyk i publicysta wojskowy. XI 1918 – IX 1939 w WP, XI 1918 – I 1919 uczestnik obrony Lwowa, I-IV 1919 w Armii Polskiej we Francji, IV 1919 – XI 1920 uczestnik walki z bolszewikami, 1920-1921 kursant Szkoły Sztabu Generalnego, 1921-1939 na wysokich stanowiskach dowódczych, podczas zamachu majowego 1926 stanął po stronie rządowej. W IX 1939 dowódca Grupy Operacyjnej Bielsko. IX-XII 1939 współorganizator konspiracji antysowieckiej we Lwowie; z-ca dowódcy Polskiej Organizacji Walki o Wolność, 12 XII 1939 wysłany jako kurier do Francji. 13/14 XII 1939 – VIII 1941 aresztowany przez NKWD, więziony w Stanisławowie i na Łubiance w Moskwie, po zawarciu Układu Sikorski-Majski zwolniony z więzienia, 1941-1943 w Armii Polskiej w Związku Sowieckim, dowódca 5. Wileńskiej Dywizji Piechoty, III 1942 – II 1943 dowódca wojsk ewakuowanych do Iranu. II 1943 – VII 1945 dowódca I Korpusu Pancerno-Motorowego w Szkocji. VII-XII 1945 w dyspozycji Ministerstwa Obrony Narodowej Polskiego Rządu na Uchodźstwie. Od XII 1945 w Polsce, od 1946 w ludowym WP, zastępca szefa Departamentu Piechoty i Kawalerii MON, w VII 1946 przeniesiony do rezerwy. 1946-1964 właściciel gospodarstwa rolnego w Skolwinie k. Szczecina; 1958-1959 działacz Związku Inwalidów Wojennych. 1964-1985 w Zakopanem, działacz w środowisku kombatanckim (sprawy bytowe b. żołnierzy, odznaczenia, opieka nad grobami żołnierskimi i pomnikami ku czci poległych), współorganizator akcji protestacyjnej przeciwko sowieckiej dewastacji Cmentarza Orląt we Lwowie. Sygnatariusz Listu 18 z 14 stycznia 1976 przeciw zmianom w Konstytucji PRL; w 1976 w proteście przeciw odznaczeniu przez władze PRL sowieckiego przywódcy Leonida Breżniewa Krzyżem Wielkim Orderu Wojennego Virtuti Militari współorganizator złożenia na Jasnej Górze orderów Virtuti Militari żyjących przedwojennych oficerów WP; członek nieformalnego Senioratu Wojska Polskiego. W I 1976 sygnatariusz listu

przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. 1977-1981 współzałożyciel i uczestnik ROPCiO; sygnatariusz deklaracji założycielskiej, Apelu do społeczeństwa polskiego, uczestnik I Spotkania Spotkania "Spotkania", podtytuł „Niezależne pismo młodych katolików”, pismo wydawane w Lublinie, okresowo także w Krakowie i Warszawie, 1977-1988. Ogólnopolskiego, od XII 1978 członek Rady Sygnatariuszy. W II 1979 współzałożyciel Komitetu Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu.

We IX 1981 uczestnik drugiej tury I KZD.

Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżm Niepodległości z Mieczami, Krzyżem Walecznych (7-krotnie), Złotym Krzyż Zasługi. W 2005 odsłonięto w Szczecinie jego pomnik.

Do XI 1985 rozpracowywany przez Wydz. III WUSW w Nowym Sączu w ramach KE.

Anna Grażyna Kister