Bratkowski Stefan
Stefan Bratkowski, ur. 22 XI 1934 we Wrocławiu, zm. 18 IV 2021 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Prawa (1955).
1954–1956 asystent na UJ. 1949–1956 w ZMP. 1954–1981 w PZPR. 1954 współzałożyciel (z Andrzejem Bratkowskim, Sławomirem Padalakiem, Zbigniewem Sikorą i Bernardem Tejkowskim) nieformalnego klubu dyskusyjnego Klan Płonącego Pomidora. 1955 organizator Uniwersyteckiego Klubu Dyskusyjnego na UJ; 1956 organizator pierwszych krakowskich juwenaliów. 1956 współtwórca Studenckiego Komitetu Rewolucyjnego w Krakowie (z Jerzym Billipem, Adamem Kreislerem, Adamem Ogrzałkiem). 1956–1957 współtwórca Rewolucyjnego Związku Młodzieży i organizator jego pierwszego zjazdu; w tym samym czasie członek redakcji „Po Prostu”. 1957–1982 w SDP; 1967–1970 sekretarz redakcji tygodnika „Kulisy”, 1971–1974 kierownik Pracowni Prognoz Ośrodka Badania Rozwoju Informatyki. 1970–1973 i 1980–1981 redaktor nacz. „Życia i Nowoczesności” (tygodniowy dodatek do „Życia Warszawy”). 1978 współorganizator (z Bohdanem Gotowskim i Andrzejem Wielowieyskim) Konwersatorium „Doświadczenie i Przyszłość” w Warszawie (od 14 XI 1978 w Zespole Usługowym opracowującym raporty DiP wydawane przez NOW‑ą: Raport o stanie Rzeczypospolitej i drogach wiodących do jej naprawy (1979), Jak z tego wyjść? (1980), Społeczeństwo wobec kryzysu (1981), Polska wobec stanu wojennego (1982). Od zjazdu SDP (29–31 X 1980) prezes tej organizacji.
X 1980 współinicjator (ze Zbigniewem Iwanowem) tzw. struktur poziomych w PZPR. XI 1980 poręczyciel ws. wypuszczenia z aresztu Jana Narożniaka i Piotra Sapiełły. X 1981 usunięty z PZPR. 1981 współautor ustawy o cenzurze. 17 XI 1981 współzałożyciel (z Ryszardem Turskim i Wojciechem Lamentowiczem) Przymierza Społecznego „Odrodzenie”.
Po 13 XII 1981 autor niezależnego jednokartkowego „Biuletynu Bratkowskiego” oraz art. w „Le Figaro”. Prelegent w kościołach w wielu miastach (m.in. św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej, św. Trójcy, najświętszej Marii Panny i Miłosierdzia Bożego w Warszawie). 1983–1984 organizator Wolnej Wszechnicy Robotniczej przy parafii św. Stanisława Kostki tamże. 1983–1986 redaktor (z Leonem Bójką, Stanisławem Brodzkim i Juliuszem Rawiczem) „Gazety Niecodziennej”. 1983–1988 pomysłodawca autor publicystyki prezentowanej w „Gazecie Dźwiękowej”, nagrywanej przez Piotra Szwemina i powielanej w nakł. do 20 tys. kaset (18 nr.). 1985 współautor opracowania Raport: Polska 5 lat po sierpniu (m.in. z Bronisławem Geremkiem, Ryszardem Bugajem, Tadeuszem Mazowieckim). Od 1986 uczestnik spotkań konwersatorium „Polska w Europie”. 31 V 1987 sygnatariusz oświadczenia określającego podstawowe cele polskiej opozycji. 18 XII 1988–1990 członek KO przy przewodniczącym „S” Lechu Wałęsie. 1989 uczestnik obrad Okrągłego Stołu w podzespole ds. stowarzyszeń i samorządu terytorialnego.
1991–1992 prezes Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. 1989– 1990 prezes SDP, nast. prezes honorowy. 1989–1995 stały współpracownik „Gazety Wyborczej”, 1996–2006 „Rzeczpospolitej”. 2007 reaktywował Konwersatorium „Doświadczenie iPrzyszłość”. Publicysta, autor wielu książek, m.in. Wiosna Europy (1997), Najkrótsza historia Polski (1998), Pan Nowogród Wielki (1999), Podróż do nowej przeszłości (2000), Pod wspólnym niebem: krótka historia Żydów w Polsce i stosunków polsko-żydowskich (2001), Nieco inna historia cywilizacji: dzieje banków, bankierów i obrotu pieniężnego (2003).
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
21 V 1981 – 14 IX 1989 rozpracowywany przez Wydz. VII Dep. III MSW w ramach SOS krypt. Szmaragd; od 21 IX 1989 w ramach KE krypt. Szmaragd, 12 I 1990 zdjęto z ewidencji.