Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15346,Burchala-Henryk.html
19.04.2024, 06:41

Burchała Henryk

Henryk Burchała, ur. 23 XI 1935 w Jodłówce k. Jarosławia, zm. 18 VII 2016 w Jeleniej Górze. Ukończył Technikum Budowlane w Jeleniej Górze (1975) oraz Studium Pedagogiczne tamże (1976).

1967–1975 mąż zaufania w Radzie Zakładowej.

1951–1958 pracownik fizyczny w Spółdzielni Wspólnota Szewska w Jeleniej Górze, 1958–1960 w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Hurtu Spożywczego tamże, 1960 w Powiatowym Związku Gminnych Spółdzielni Samopomoc Chłopska tamże, 1960–1975 w Zakładach Włókien Chemicznych Chemitex-Celwiskoza tamże, 1975–1976 cieśla-stolarz w Wydziale Oświaty i Wychowania w Miejskim Zespole Szkół tamże, 1976–1997 cieśla-stolarz, magazynier, nauczyciel w Warsztatach Szkolnych Technikum Budowlanego/Zespole Szkół Budowlanych tamże.

III 1971 uczestnik strajku w Celwiskozie.

Od IX 1980 w „S”, współorganizator Komitetu Założycielskiego w ZSB, od 18 IX przew. Komitetu Założycielskiego w ZSB, od I 1981 członek KZ, od XI 1980 przew. Wojewódzkiej/Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Pracowników Oświaty i Wychowania przy MKZ/ZR w Jeleniej Górze. I/II 1981 w czasie strajku w klubie Gencjana Gencjana „Gencjana”, podtytuły: „Pismo Solidarności Walczącej”, „Pismo Organizacji Solidarność Walcząca Jelenia Góra”, „Pismo Organizacji Solidarność Walcząca Oddział Jelenia Góra”, I–X 1985 wydawane przez Oddział SW w Jeleniej Górze i Agencję Informacyjną Solidarności Walczącej we Wrocławiu (n-ry 1–5). w Jeleniej Górze łącznik i kolporter niezależnych pism i druków między MKS w Jeleniej Górze/Połączonym KS Dolny Śląsk a środowiskiem POiW, 4 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 uczestnik strajku w ZSB. V–VI 1981 delegat na I WZD Województwa Jeleniogórskiego.

1982–1989 kolporter ulotek i pism podziemnych, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Celwiskoziak”, „Gencjana”, „Zerwij Kajdany, Połam Bat…”, „Przegląd Wiadomości Wiadomości „Wiadomości”, biuletyn wydawany przez podziemną „S” Regionu Mazowsze w Warszawie 15 XII 1981 – 1 IV 1990. Agencyjnych”, oraz wydawnictw okolicznościowych (kartek, cegiełek, kalendarzy itp.). 1983–1989 działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze, współorganizator mszy za Ojczyznę w kościele św. Erazma i Pankracego tamże oraz manifestacji pod Krzyżem Misyjnym przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego.

II 1989–1997 przew. KZ/Koła „S”, IV 1989–1990 przew. Wojewódzkiej Komisji Koordynacyjnej „S” POiW w Jeleniej Górze. 10 IV–XI 1989 członek prezydium TZR Jelenia Góra, IV–VI 1989 Wojewódzkiego KO „S” tamże, uczestnik akcji ulotkowych i plakatowania. XI 1989–III 1990 delegat na II WZD Regionu Jelenia Góra, 1990–1992 członek ZR, 1989–1990 współpracownik WKZ „S” RI tamże. III 1992–XII 1993 przew. Regionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania „S” i delegat na Radę Sekcji Krajowej OiW, członek Komisji Rewizyjnej; 1992 redaktor pisma związkowego „Czyny i Rozmowy”. Od 1997 na emeryturze.

Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2001), Złotą Odznaką Sekcji Krajowej Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „S” (2002), Medalem Zasłużony dla NSZZ „Solidarność” (2005).

Do 1986 rozpracowywany przez Wydz. III WUSW w Jeleniej Górze w ramach SOS krypt. Magazynier.

Michał Orlicz|Łukasz Sołtysik

Opcje strony