Encyklopedia Solidarności Cegielski Jan - Biogramy -

Jan Cegielski, ur. 20 VI 1950 w Sobótce k. Wrocławia. Ukończył ZSZ w Lęborku (1968), podczas służby w jednostce wojskowej w Słupsku Szkołę Wojsk Lotniczych w Zamościu (1970).

1968-1972 zatrudniony w Zespole Zakładów Przemysłu Drzewnego w Lęborku, 1972-1976 w przedsiębiorstwie Mostostal Zabrze Zakład Montażowo-Produkcyjny Katowice, 1976-1977 w Bielskiej Fabryce Maszyn Włókienniczych Befama w Bielsku-Białej, 1977-1982 w Zakładzie Produkcyjno-Montażowym Mostostal Będzin SA w Będzinie na terenie Stalowni Huty Katowice.

29-31 VIII 1980 uczestnik strajku w HK, członek KS w Mostostalu, następnie MKS w HK; od IX 1980 w „S”; członek KZ w Mostostalu, członek MKR Katowice z siedzibą w HK, następnie MKZ Katowice, do 30 IX 1981 oddelegowany do pracy związkowej: kierownik Działu Interwencji i Działu Prawnego w MKZ Katowice, uczestnik zebrań założycielskich w przedsiębiorstwach, od 1 X 1981 ponownie zatrudniony w Mostostalu Będzin, wiceprzewodniczący KZ „S”.

13 XII 1981 zatrzymany w Dąbrowie Górniczej, po rewizji w mieszkaniu przewieziony do KM MO w Dąbrowie Górniczej, tam pobity, przewieziony do KM MO w Będzinie, następnie internowany w Ośr. Odosobnienia w Strzelcach Opolskich (uczestnik głodówki o status więźnia politycznego), od 19 III 1982 w Zabrzu-Zaborzu, 5 V – 21 VI 1982 hospitalizowany w PSK nr 2 w Zabrzu (skierowany tam przez MCK), 21 VI 1982 przewieziony do sanatorium w Goczałkowicach, skąd 24 VI 1982 uciekł (ucieczkę zorganizował Andrzej Borek), do 22 VIII 1982 w ukryciu; w tym czasie współorganizator RKW Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, organizator zebrania założycielskiego w szpitalu w Katowicach przy ul. Warszawskiej, kierownik RKW Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Po opublikowaniu 22 VIII 1982 w „Wolnym Związkowcu” Oświadczenia RKW zatrzymany w Sosnowcu, przewieziony do AŚ KW MO w Katowicach (przez tydzień bity do utraty przytomności podczas kąpieli), 29 IX 1982 osadzony w AŚ w Katowicach, nast. w AŚ w Warszawie, 20 X – 20 XII 1982 w szpitalu przy AŚ w Warszawie na Oddziale Psychiatrii Sądowej, następnie przeniesiony do Katowic do budynku SB przy ul. Mariackiej, 3 III 1983 wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Katowicach skazany na 3 lata więzienia, osadzony w ZK w Łodzi i Barczewie, zwolniony na mocy amnestii 20 VIII 1983; 23 VIII 1982 zwolniony z pracy. Do I 1984 bez zatrudnienia, I 1984 – IX 1988 zatrudniony w PKP Wagonownia w Katowicach. 1983-1988 zaangażowany w pomoc dla represjonowanych i ich rodzin, organizator zbiórek pieniędzy, od 1984 działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy w parafii św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu-Pogoni. 1988-2008 na rencie.

W 1989 członek KO w Sosnowcu, uczestnik kampanii wyborczej, kolporter ulotek, organizator spotkań przedwyborczych kandydatów KO „S”. Od V 2007 pracownik Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej. Od V 2008 ponownie w „S”.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2012), Medalem "Pro Patria" (2016), Medalem Stulecia Odzyskania Nioepodległości (2019), Krzyżem Oficerskim Orderu Orodzenia Polski (2020).

13 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 – 3 VIII 1982 rozpracowywany przez Wydz. III biuro C MSW w Warszawie i Wydz. V KW MO w Katowicach w ramach KE krypt. Tułacz; do 1984 w ramach SOS/SOR krypt. Tułacz; 1984-1988 w ramach SOR krypt. Niepokorny; do 15 VII 1988 przez Wydz. V WUSW w Katowicach w ramach KE krypt. Uparty.

Halina Żwirska