Chrzanowski Wiesław Marian
Wiesław Marian Chrzanowski, ur. 20 XII 1923 w Warszawie, zm. 29 IV 2012 tamże. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Prawa (1945), doktorat (1975), habilitacja (1979), prof. (1987).
1940–1942 członek Młodzieży Wielkiej Polski, 1942–1945 Stronnictwa Narodowego, 1943–1944 Młodzieży Wszechpolskiej; 1942 i 1945 w redakcji „Młodej Polski”; żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej, nast. AK, uczestnik powstania warszawskiego, nast. żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. VII 1945 wznowił (z Tadeuszem Łabędzkim) wydawanie pisma „Wszechpolak”. 1945–1946 członek Stronnictwa Pracy; prezes Stołecznego Koła Młodzieży i Zarządu Głównego Chrześcijańskiego Związku Młodzieży Odnowa.
1945–1946, 1947–1948 asystent na UW i w SGH w Warszawie; 1947–1948 redaktor „Tygodnika Warszawskiego”; 1954–1955 redaktor w Instytucie Wydawniczym PAX w Warszawie; 1955–1957 radca prawny w WSS Społem w Warszawie-Mokotowie tamże; 1957–1960 aplikacja adwokacka; 1960–1963 radca prawny w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, 1963–1972 w Centralnym Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego; 1972–1989 pracownik naukowy Spółdzielczego Instytutu Badawczego w Warszawie, 1981–1982, 1983–1989 kierownik Zakładu Prawa Spółdzielczego.
IV 1946 aresztowany, nast. zwolniony, w ukryciu, w III 1947 ujawnił się na mocy amnestii. XI 1948 aresztowany, I 1950 skazany na 7 lat pozbawienia wolności (osadzony we Wronkach i Rawiczu), VII 1954 zwolniony, w XII 1956 zrehabilitowany. XII 1956 – VI 1957 organizator (z Andrzejem Kazaneckim) Katolickiego Klubu Dyskusyjnego Start przy Zarządzie Związku Klubów Sportowych Spółdzielczości Pracy w Warszawie; 1957–1958 uczestnik konspiracyjnych spotkań z członkami Ligi Narodowo-Demokratycznej; 1965–1981 członek tzw. Zespołu Informacyjnego przy Prymasie Polski. Po 1976 uczestnik spotkań z działaczami emigracyjnymi w Londynie; w 1977 autor artykułu krytykującego pomysły „finlandyzacji Polski” (Rzecz o obronie czynnej i tzw. lewicy laickiej, „Myśl Polska”, Londyn). 1976–1980 w kontakcie z ROPCiO i KIK, patron ideowy RMP.
Od 29 VIII 1980 członek Komisji Ekspertów MKS w Stoczni Gdańskiej, od IX 1980 doradca KKP/KK; 1980–1981 wiceprzew. Rady Programowo-Konsultacyjnej Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy KKP i KK. VIII – IX 1980 współautor (m.in. z Władysławem Siłą-Nowickim, Janem Olszewskim i Andrzejem Stelmachowskim) statutu niezależnych zw. zaw., pełnomocnik (z J. Olszewskim) „S” w postępowaniu rejestracyjnym. II 1981 negocjator „S” ws. rejestracji NZS. III 1981 uczestnik rozmów z władzami podczas kryzysu bydgoskiego. W 1981, po 21 latach starań, dopuszczony do wykonywania zawodu adwokata.
Po 13 XII 1981 interweniował u władz ws. zwolnienia internowanych. V – VIII 1982 doradca Zbigniewa Bujaka i TKK. 1983–1984 członek Prymasowskiej Rady Społecznej, współautor wydanych 5 IV 1982 Tez Prymasowskiej Rady Społecznej w sprawie ugody społecznej. 1983 doradca abp Bronisława Dąbrowskiego i ks. Alojzego Orszulika w rozmowach z gen. Czesławem Kiszczakiem dot. zwolnienia tzw. jedenastki. X 1982 – 1990 pracownik naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1987–1990 prodziekan Wydz. Prawa Kanonicznego. 1987–1988 członek Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu.
1989 współzałożyciel ZChN, do 1994 prezes Zarządu Głównego. Członek PAN, prezydium PAN, Komitetu Etyki w Nauce. Od 1990 członek KO. I – XII 1991 minister sprawiedliwości i prokurator generalny. 1991–1993 marszałek Sejmu, poseł RP z listy WAK. 1994–2012 wykładowca Wydz. Prawa Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie. 1997–2001 senator RP z listy AWS.
Autor licznych publikacji prawniczych oraz wspomnień: Pół wieku, czyli rzecz o obronie czynnej (1997), 2007–2012 członek Kapituły Orderu Orła Białego.
Odznaczony Orderem Orła Białego (2005), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1993), Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego (2010).
1962–1969 rozpracowywany przez Wydz. III KS MO w ramach sprawy obserwacyjno-operacyjnej krypt. Mecenas; 1969–1974 w ramach KE krypt. Spółdzielca. 13 III 1974 – 21 VI 1976 zarejestrowany przez Wydz. III KS MO jako TW ps. Spółdzielca, odbył kilka rozmów z funkcjonariuszem SB, ale rejestracji dokonano bez jego wiedzy i formalnego zobowiązania; w XI 1975 odmówił dalszych spotkań z SB. W 1992 znalazł się na tzw. liście Macierewicza, przygotowanej na podstawie zapisów ewidencyjnych SB, w związku z realizacją uchwały lustracyjnej Sejmu z 28 V 1992. W 2000 Sąd Lustracyjny oczyścił go z zarzutu współpracy z SB.