Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15547,Czuma-Andrzej.html
29.03.2024, 09:10

Czuma Andrzej

Andrzej Czuma, ur. 7 XII 1938 w Lublinie. Ukończył Liceum Biskupie tamże (1955), student Wydz. Historii na KUL (1955-1958), absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Prawa i Administracji (1963).

W 1965 współzałożyciel (z bratem – Benedyktem Czumą, Marianem Gołębiewskim, Emilem Morgiewiczem, Stefanem Niesiołowskim) tajnej organizacji niepodległościowej Ruch, członek nieformalnego kierownictwa, uczestnik zjazdów. W 1968 współautor (z bratem – Łukaszem Czumą, przy współpracy B. Czumy, E. Morgiewicza i S. Niesiołowskiego) deklaracji programowej ''Mijają lata...'' Uczestnik przygotowań do akcji podpalenia Muzeum Lenina w Poroninie, 20 VI 1970 aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, 23 X 1971 skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy na 7 lat więzienia, osadzony w ZK Warszawa-Białołęka, następnie w Barczewie, 24 IX 1974 zwolniony na mocy amnestii. 1977-1978 współzałożyciel, działacz tajnej organizacji Nurt Niepodległościowy. 25 III 1977 współzałożyciel, rzecznik ROPCiO; 1977-1981 redaktor niezależnego pisma „Opinia”. Po konflikcie z Leszkiem Moczulskim i rozłamie w ROPCiO od XII 1978 członek Rady Sygnatariuszy. 3-10 X 1979 uczestnik głodówki w kościele Świętego Krzyża w Warszawie podjętej na znak solidarności z aresztowanymi działaczami Karty 77. 11 XI 1979 współorganizator (m.in. z Józefem Janowskim, Bronisławem Komorowskim, Wojciechem Ziembińskim) manifestacji patriotycznej w Warszawie z katedry św. Jana Chrzciciela do Grobu Nieznanego Żołnierza; po manifestacji zatrzymany na 48 godz., 10 XII 1979 skazany na 3 mies. aresztu. 17 XII 1979 współorganizator (m.in. z Bronisławem Komorowskim, Antonim Macierewiczem i Wojciechem Ziembińskim) manifestacji na Starym Mieście w Warszawie w rocznicę Grudnia ’70. II-V 1980 w areszcie ZK w Grójcu. Kilkadziesiąt razy zatrzymywany na 48 godz.

Od III 1981 doradca MKZ „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, redaktor i wydawca „Wiadomości Katowickich”.

12 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, następnie w Jaworzu i Darłówku, zwolniony 23 XII 1982.

1986-2005 na emigracji w Chicago (USA); przez 3 lata pracownik fizyczny, od 1988 prowadził własny program radiowy emitowany w aglomeracji chicagowskiej. Organizator zbiórek pieniędzy dla podziemnej „S” i podziemnego NZS. 2006-2011 poseł RP z listy PO; 23 I – 13 X 2009 minister sprawiedliwości i prokurator generalny w rządzie Donalda Tuska.

Z braćmi Hubertem, Łukaszem i Benedyktem Czumami autor książki ''Wspomnienia z PRL-u'' (1996).

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1989, przez prezydenta RP na Uchodźstwie Kazimierza Sabbata), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006).

10 X 1962 – 23 XI 1963 rozpracowywany przez Wydz. III KS MO w ramach SOO krypt. X-10; 26 I 1965 – 2 X 1969 przez Wydz. III KMO m.st. Warszawy/Wydz. III KW MO/Wydz. I Dep. IV MSW w ramach SOO/KE krypt. Stażysta; 22 10 1969 – 14 IV 1972 w ramach SOR krypt. Rewident; 18 XI 1976 – 23 X 1984 przez Wydz. IIIA/Wydz. IIIA-1/Wydz. IIIA-2 KS MO/SUSW w ramach SOR krypt. Omega.

 

Mirosława Łątkowska|Adam Borowski

Opcje strony