Dabert Eugenia Teresa
Eugenia Teresa Dabert, ur. 21 VIII 1934 w Jarocinie. Absolwentka Uniwersytetu Poznańskiego (obecnie Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), Wydz. Filozoficzny (1956).
1972-1980 przewodnicząca Koła ZNP w Bibliotece Głównej UAM. 1956-1957 nauczycielka w Technikum Przemysłu Spożywczego we Wronkach, 1957-1969 pracownik naukowy Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie, 1970-1971 nauczycielka w II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. LO w Poznaniu, 1972-1983 dokumentalistka dyplomowana w Oddziale Informacji Naukowej BG UAM, od 1975 kierowniczka Oddziału Bibliotek Zakładowych, 1980-1982 wicedyr. BG UAM.
Od IX 1980 w „S”, przewodnicząca Komitetu Założycielskiego w BG UAM, 6-10 XI 1980 współorganizatorka strajku w BG i bibliotekach zakładowych UAM, członek KS (żądano odwołania dyr. BG, swobodnego dostępu do zbiorów zastrzeżonych, autonomii uczelni wyższych); działaczka Ogólnopolskiej Międzybibliotecznej Komisji Porozumiewawczej „S”, 10 XI 1980 sygnatariuszka ogólnopolskich porozumień bibliotekarzy z Ministerstwem Kultury i Sztuki, 11 XII 1981 z Ministerstwem Szkolnictwa Wyższego i Techniki; od XII 1980 członek KZ na UAM, organizatorka biblioteki wydawnictw niezależnych przy KZ.
Po 13 XII 1981 w geście solidarności z usuniętymi rektorami UAM podała się do dymisji. Współpracowniczka podziemnego TZR Wielkopolska: przekazywanie informacji, organizowanie spotkań, akcji społecznego oporu m.in. krótkich strajków, łączności z in. regionami, środowiskami uczniowskimi, studenckimi. Współorganizatorka pomocy dla rodzin osób represjonowanych, obserwatorka procesów politycznych, dokumentalistka. 1982-1984 współzałożycielka, redaktor i autorka podziemnego pisma „OKNO. Oświata, Kultura, Nauka, Opór”; współpracowniczka: „Serwisu Informacyjnego TZR Wielkopolska NSZZ «Solidarność»” (1982-1983), „Solidarności – Poznań” (1983), „Obrazu” (1984-1986), „Biuletynu Wojennego” (1985-1986); od 1986 redaktor, 1989-1997 redaktor naczelna pisma „Solidarność – Poznań” (od 1990 dodatek do dziennika „Głos Wielkopolski”); koordynator i kolporterka wydawnictw podziemnych (m.in. pism, z którymi współpracowała, książek, NOWej, znaczków poczt podziemnych, kaset audio, wydawnictw okolicznościowych). Wspierała działania Komitetu Pomocy Internowanym (następnie Komitet Pomocy Represjonowanym) w Poznaniu. Współorganizatorka demonstracji rocznicowych na placu Adama Mickiewicza w Poznaniu; w 1988 w charakterze dziennikarza w Poznańskim Strajku Służby Zdrowia; uczestniczka prac ogólnopolskiej grupy historycznej przy klasztorze oo. dominikanów w Warszawie (publikacje w „Przeglądzie Tomistycznym”). 1984-1996 bibliotekarka w Instytucie Filozoficznym przy klasztorze oo. karmelitów bosych w Poznaniu.
W 1989 uczestniczka kampanii wyborczej KO „S”. 1993-1995 redaktor prowadząca kwartalnika „Zeszyty Karmelitańskie”. Od 1994 na emeryturze.
Autorka i współautorka 15 książek poświęconych „S” i ludziom z nią związanym oraz wydarzeniom poznańskiego Czerwca ’56, m.in. ''„Solidarność” Wielkopolska 1980-1989, Kalendarium'' (1996); ''Poznański Czerwiec 1956. Relacje uczestników. Opracowanie redakcyjne ze zbiorów Aleksandra Ziemkowskiego'' (2006/2007), ok. 400 esejów i artykułów o tematyce historycznej, społecznej, politycznej i kulturalnej. Zaangażowana w działalność popularyzatorską (referaty, spotkania z młodzieżą) i pomoc naukową dla magistrantów i doktorantów dot. historii najnowszej. Członek Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Raczyńskich (od 1990 w Zarządzie), wiceprzewodnicząca Fundacji Wielkopolskie Archiwum „S”.
Wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001).