Duda Marian
Marian Duda, ks., ur. 7 VII 1951 w Będzinie. Absolwent Wyższego Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie; święcenia kapłańskie (1975), licencjat (1979), doktorat (1987), habilitacja (2006).
W 1975–1976 wikariusz w parafii św. Mikołaja w Rudnikach i św. Marcina w Żytniowie k. Wielunia, 1976–1979 św. Wojciecha w Częstochowie. 1978–1980 członek Komitetu ds. peregrynacji Kopii Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w diecezji częstochowskiej, w 1979 członek Komitetu Organizacyjnego Pielgrzymki Jana Pawła II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. w Częstochowie. 1981–1996 pracownik Kurii Diecezjalnej/Kurii Metropolitalnej w Częstochowie, 1981–1986 sekretarz Wydz. Duszpasterskiego, 1981–1989 duszpasterz nauczycieli, XI – XII 1981 duszpasterz strajkujących studentów Politechniki Częstochowskiej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie.
1982–1983 współorganizator Duszpasterstwa Osób Pozbawionych Wolności i ich Rodzin przy Kurii Diecezjalnej. 1983–1989 diecezjalny duszpasterz akademicki, inicjator i opiekun niezależnej działalności społeczno-kulturalnej, współorganizator Tygodni Kultury Chrześcijańskiej, w 1984 organizator Centralnego Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego Emaus przy parafii św. Wojciecha. 1988–1993 dyr. Wydz. Duszpasterstwa Społeczno-Zawodowego, w 1988 inicjator Duszpasterskich Wspólnot Świata Pracy Nazaret, 1988–1993 założyciel i redaktor biuletynu „Nazaret – Ewangelia Pracy”. 1988–1997 członek Komisji Episkopatu ds. duszpasterstwa akademickiego, Od 1988 wykładowca w Wyższym Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie (od 1991 w Częstochowie). 1988–1989 współzałożyciel i kapelan Katolickiego Związku Akademickiego Emaus w Częstochowie.
W 1989 założyciel Konsulty Wydz. Duszpasterstwa Zawodowego Kurii Diecezjalnej przy parafii św. Wojciecha, IV – VI 1989 współorganizator i członek Regionalnego KO w Częstochowie. 1989–1997 dyr. Diecezjalnego Domu Rekolekcyjnego Święta Puszcza w Olsztynie k. Częstochowy. W 1990 inicjator powstania partii Unia Laikatu Katolickiego, do 1993 jej pierwszy kapelan. 1990–1991 przew. Kościelnego Komitetu VI Światowego Dnia Młodzieży Częstochowa ’91. 1990–1995 uczestnik II Polskiego Synodu Plenarnego, współredaktor „Biuletynu Synodalnego” i dokumentów końcowych. W 1991 założyciel Radia Fiat w Częstochowie, do 1996 członek Rady Programowej. Od 1991 Kapelan Honorowy Jego Świątobliwości, od 1992 Kanonik Honorowy Kapituły Katedralnej, od 1993 Kanonik Gremialny Kapituły Katedralnej, od 2014 Kanonik Teolog Kapituły Katedralnej.1996–2001 członek Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsulatorów Archidiecezji Częstochowskiej, od 1998 Polskiego Towarzystwa Teologicznego. 1996–2003 proboszcz parafii archikatedralnej Świętej Rodziny w Częstochowie, 2000–2001 jednocześnie organizator i proboszcz parafii Narodzenia Pańskiego tamże. 1997–2003 kapelan Arcybractwa Świętej Rodziny, redaktor i wydawca biuletynów parafialnych „Święta Rodzina” (1996–2003) i „Salvator” (2000–2001), w 1999 założyciel przychodni lekarskiej przy parafii Świętej Rodziny, w 1998 założyciel pierwszej w kraju kaplicy na dworcu PKP w Częstochowie. Od 2001 kapelan wspólnoty zakonnej Małych Sióstr Baranka w Choroniu k. Częstochowy, od 2013 Małych Braci Baranka tamże. Od 2007 wykładowca w Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie; od 2007 wykładowca w Wyższym Instytucie Teologicznym im. NMP Stolicy Mądrości w Częstochowie, 2007–2017 dyr. tamże.
Autor wielu artykułów i ponad 40 książek, m.in.: Akcja Katolicka? Tak! (1995), Akcja katolicka. Studium teologiczno-pastoralne (1996), Parafia, kawałek nieba... (2004), Parafia a świat wartości (2004), Eucharystia sercem parafii według Jana Pawła II (2005), Myśląc parafia (2006), Brama do nieba na jurajskim wzgórzu: dzieje parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Choroniu 1916–2016 (2016), VI Światowy Dzień Młodzieży Częstochowa’91 (2016), Patriarcha będziński: ks. Wincenty Mieczysław Zawadzki 1894–1975 (2016).
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).
22 VI 1982 – 29 I 1990 rozpracowywany przez Wydz. IV/WSiA KW MO/WUSW w Częstochowie w ramach SOR krypt. Myśliciel.