Encyklopedia Solidarności

Maciej Faflak, ur. 10 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1943 w Milanówku, zm. 12 XII 2008 pod Knyszynem. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Historyczny (1965).

1968–1981 w SD.

1965–1966 instruktor w Stowarzyszeniu PAX w Warszawie, 1966–1967 nauczyciel historii w Technikum Włókienniczym w Bielsku-Białej, 1968–1971 pracownik biurowy Powiatowego i Miejskiego Komitetu SD tamże, 1971–1972 Komitetu Dzielnicowego SD Warszawa Śródmieście, 1972–1974 nauczyciel w ZSZ w Zielonce, 1974–1977 pracownik Wojewódzkiego Komitetu SD w Katowicach, równolegle nauczyciel w Technikum Górniczym tamże, 1977–1981 st. asystent w Zakładzie Nauk Społecznych Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku.

Od 1980 w „S”, VIII–XII 1981 oddelegowany na własną prośbę do Ośr. Prac Społeczno-Zawodowych przy ZR Podbeskidzie, członek redakcji pisma Wszechnicy Podbeskidzia „Moim Zdaniem”.

1982–1986 nauczyciel wiedzy o społeczeństwie i historii w LO w Pszczynie oraz w szkołach podstawowych w Mysłowicach i Bielsku-Białej. 1982–1989 kolporter wydawnictw podziemnych w Warszawie, na Górnym Śląsku i w Bielsku-Białej (m.in. „Tygodnik Wojenny”, „Tygodnik Mazowsze”), 1982–1984 współwydawca prasy podziemnej (m.in. „Bez Knebla” i „Antidotum” w Bielsku-Białej oraz „Agencja Informacyjna »S«” w Warszawie). 1982–1984 współorganizator Wszechnicy Archikonfraterni Literackiej w kościele św. Trójcy w Warszawie oraz wykładów w kościele św. Anny tamże. 1984–1986 redaktor, wydawca i drukarz (z Joanną Wierzbicką-Rusiecką) biuletynu „KAT. Publicystyka, reportaże, wywiady, dokumenty, informacje”. 1985–2008 scenarzysta, komentator i współrealizator filmów dokumentalnych i przyrodniczych (29 filmów dla TVP, Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi oraz Ukrtelefilmu w Kijowie).

Od 1991 członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich. 1993 współzałożyciel Agencji Filmowej Malwa w Warszawie, 1997 założyciel i do 2005 prezes Towarzystwa Narew w Trzciannem. 2000–2008 współinicjator, współorganizator i przew. jury Międzynarodowego Festiwalu Filmów Przyrodniczych im. Braci Wagów w woj. podlaskim: w Wiźnie, Goniądzu, Rajgrodzie i Tykocinie, 2000–2008 juror festiwali filmów przyrodniczych w Polsce, Rosji, na Białorusi, w Czechach, na Słowacji i w Macedonii. 2001–2007 organizator Międzynarodowego Forum Ekologicznego Ekoraj w Kozłówce, 2005–2006 redaktor Międzynarodowego Biuletynu Ekologicznego „Ekoraj” tamże, autor licznych art. popularyzujących wiedzę przyrodniczą i historię przyrodoznawstwa.

24 II 1988–6 III 1990 rozpracowywany przez Inspektorat II/Wydz. III WUSW Katowice w ramach SOR krypt. Ośmiornica.

Artur Kasprzykowski