Encyklopedia Solidarności

Lesław Frączek, ur. 11 III 1935 we Lwowie, zm. 12 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 2022 w Katowicach. Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wydział Metalurgiczny (1957).

1955–1971 w PZPR.

1958 pracownik fizyczny (stażysta) w Hucie Florian w Świętochłowicach, 1959–1960 inżynier w Zakładach Mechanicznych Łabędy w Łabędach, 1961–1963 w Hucie Warszawa, 1963–1966 pracownik naukowy AGH w Krakowie, 1967–1969 informatyk w Zakładzie Elektronicznej Techniki Obliczeniowej w Katowicach, 1970–1971 w Zakładzie Elektronicznej Techniki Obliczeniowej Budownictwa tamże, 1971–1973 w Głównym Instytucie Górnictwa tamże, 1974–1981 projektant systemów informatycznych w Centralnym Ośrodku Informatyki Górnictwa w Katowicach.

Od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego w COIG, nast. KZ, 1981 przew. Komisji Koordynacyjnej „S” Pracowników Przedsiębiorstw Informatycznych Polski Południowej.

14–15 XII 1981 współorganizator i uczestnik strajku w COIG, członek KS; 16 XII 1981 zwolniony z pracy. 15–16 XII 1981 doradca KS w KWK Wujek; 16 XII 1981–28 VI 1989 w ukryciu na południu Polski, m.in. w Katowicach, Wrocławiu i Lublinie. 1982–1990 członek SW, łącznik (m.in. z Wrocławiem), kolporter prasy podziemnej, m.in. „Wolnych i Solidarnych” oraz „Solidarności Walczącej”.

Od 1990 projektant systemów informatycznych w COIG. Od 1998 członek KZ „S” tamże. 1990–1992 przedstawiciel Partii Wolności w Katowicach. Od 2000 na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2019).

1982–1983 rozpracowywany przez Wydz. V-2 KW MO/WUSW w Katowicach w ramach SOR krypt. Ania, 1983–1987 przez Wydz. V-2 WUSW tamże, nast. Wydz. III WUSW tamże w ramach SOR krypt. Leszek, 1987–1990 przez Wydz. III, nast. Inspektorat II, nast. Wydz. Studiów i Analiz WUSW tamże w ramach SOR krypt. Ośmiornica.

Weronika Rudnicka