Encyklopedia Solidarności

Michał Gabryel, ur. 15 XI 1948 w Świdnicy. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, kierunek fizyka teoretyczna (1974).

Od 1965 w Klubie Wysokogórskim/Polskim Związku Alpinizmu (1990–1996 przew., nast. członek Komisji Rewizyjnej), od 1967 w Klubie Wysokogórskim we Wrocławiu, 1967–1972 w ZSP.

W III 1968 uczestnik manifestacji studenckich w Katowicach. 1974–1975 przebywał za granicą (wspinaczka alpinistyczna w Afganistanie i Iranie oraz prace dorywcze w Anglii i Szwecji). 1975 – 14 XII 1983 asystent, st. asystent na Politechnice Wrocławskiej.

1976–1980 współpracownik KOR/KSS KOR, 1977–1980 wspomagał działalność SKS we Wrocławiu, m.in. udostępniając własne mieszkanie na spotkania i druk; 1979–1981 kolporter i drukarz niezależnych pism „Merkuriusz Krakowski i Światowy” i „Biuletyn Dolnośląski”.

Od IX 1980 w „S”; współorganizator „S” na PWr.

14–15 XII 1981 uczestnik strajku na PWr, 16 XII odsunięty od zajęć dydaktycznych; VIII 1982 – VIII 1989 dyr., po interwencji SB, wicedyr. Zakładu Usług Wysokościowych Taternik we Wrocławiu. Od końca XII 1981 – V 1982 współpracownik RKS Dolny Śląsk, współorganizator struktur podziemnych (m.in. organizowanie mieszkań konspiracyjnych) we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku (m.in. w Trzebnicy, Kłodzku). W VI 1982 współzałożyciel SW, do 1990 członek Rady Politycznej, 1982–1984 odpowiedzialny za kontakty z zagranicą (m.in. z Instytutem Literackim w Paryżu, RWE, Biurem Koordynacyjnym „S” za Granicą w Brukseli); organizator przemytu sprzętu i materiałów poligraficznych oraz podzespołów i aparatury elektronicznej do konstruowania radiowych urządzeń nadawczych i nasłuchowych (opracował techniki przerzucania przez granicę zamówionych przez podziemie materiałów: w elementach konstrukcyjnych samochodów ciężarowych oraz wewnątrz aparatów rentgenowskich). 1985–1987 wielokrotnie zatrzymywany. 1987–1993 prezes firmy Inelco Sp. z o. o. we Wrocławiu.

W 1989 współzałożyciel i prezes Dolnośląskiego Towarzystwa Gospodarczego we Wrocławiu, 1989–1993 prezes Wielobranżowego Usługowo-Wytwórczego Przedsiębiorstwa Spółdzielczego-Fortuna Spółdzielnia Osób Prawnych tamże, od 1992 prezes Waza J.V. Sp. z o. o. tamże, od 1996 prowadzi gospodarstwo rolne. 1995–2001 w Ruchu Stu (członek Rady Politycznej i przew. Komisji Rewizyjnej). 1998–2002 radny i przew. Komisji Rewizyjnej przy Radzie Miasta Wrocławia z listy AWS. Od 2007 członek-założyciel Stowarzyszenia Solidarność Walcząca we Wrocławiu (do 2009 w zarządzie, nast. w Komisji Rewizyjnej).

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

Od X 1982 rozpracowywany przez Wydz. II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. KW MO/WUSW we Wrocławiu w ramach SOS krypt. Alpinista; od VI 1983 w ramach SOR krypt. Kanał.

Artur Adamski|Kamil Dworaczek