Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15862,Gabrys-Marek.html
28.03.2024, 11:50

Gabryś Marek

Marek Gabryś, ur.18 IV 1926 w Częstochowie, zm. 10 X 2005 w Gliwicach. Absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Wydz. Górniczy (1971).

Od 1942 żołnierz ZWZ, następnie AK, w 1944 uczestnik Powstania Warszawskiego, następnie więzień obozu koncentracyjnego w Berlinie, następnie straflagru (obóz karny) w Norwegii. 30 XI 1946 powrócił do Polski. W 1947 aresztowany pod zarzutem nielegalnego posiadania broni, skazany wyrokiem Sądu w Krakowie na 5 lat więzienia za kradzież broni palnej, po 2,5 roku zwolniony z karno-śledczego Więzienia Centralnego przy ul. Montelupich w Krakowie. W 1949 zatrudniony w Mechanicznych Zakładach Stolarki w Kwidzynie, 1950-1951 w Zakładach Przemysłu Lniarskiego i Hurtowni Artykułów Technicznych Technozbyt w Częstochowie. 1951-1955 student Politechniki Częstochowskiej, relegowany z uczelni. 1955-1982 pracownik Biura Projektów Przemysłu Hutniczego Biprohut w Gliwicach. 1957-1980 w PZPR; 1956-1980 członek ZZ Hutników, 1970-1980 przewodniczący Rady Zakładowej w Biprohucie.

17 VIII 1980 inicjator 2-godz. strajku w Biprohucie; od IX 1980 w „S”, przewodniczący Komitetu Założycielskiego, od X 1980 przewodniczący KZ, od V 1981 członek Prezydium Zarządu MKZ Katowice, wiceprzewodniczący Ogólnopolskiej Komisji Porozumiewawczej Pracowników Jednostek Projektowania „S”; w VII i XII 1981 delegat na I i II WZD (Województwa Katowickiego) Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, delegat na I KZD; we IX 1981 uruchomił w Biprohucie niezależną drukarnię, w XI 1981 oddelegowany przez KZ do działalności poligraficznej, redaktor i drukarz niezależnego pisma „Solidarność-Równość-Niepodległość. Biuletyn Informacyjny KZ BP Biprokwas”, ulotek i odezw, kolporter pisma i in., m.in. „Wolnego Związkowca”, „Wiadomości Katowickich”, na terenie Gliwic; w 1981 założyciel struktur KPN i KOWzP w Gliwicach i Zabrzu.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, przewodniczący Rady Internowanych, następnie w AŚ KW MO w Katowicach, Jastrzębiu-Szerokiej, Uhercach, kilkakrotnie hospitalizowany w Sanoku i Ustrzykach, następnie w Kielcach-Piaskach, zwolniony 13 XII 1982; zwolniony z pracy. 1982-1989 działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy, do 1991 współorganizator Mszy za Ojczyznę w parafii Świętego Krzyża w Gliwicach. 29 IV 1983, po rewizji w mieszkaniu, zatrzymany na 48 godz. Od 30 III 1983 na emeryturze. 1983-1989 drukarz ulotek, kolporter podziemnych wydawnictw. Od 1985 w Polskiej Partii Niepodległościowej, członek Rady Politycznej. 1986-1987 wydawca, redaktor i kolporter podziemnego pisma „Ziuk”. Od 7 X 1986 członek Tymczasowej Rady „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. W II 1988 uczestnik Zgromadzenia Działaczy „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego w Łączy, przewodniczący Zgromadzenia, w II 1989 współorganizator II Zgromadzenia Działaczy „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego w Ustroniu-Polanie.

1989-1990 członek Gliwicko-Zabrzańskiego KO, w 1989 członek Miejskiej Komisji Wyborczej w Gliwicach. W 1990 delegat na III WZD Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, delegat na II KZD. W 1990 podczas wyborów prezydenckich szef sztabu wyborczego Lecha Wałęsy w Regionie. 1990-1991 dyr. ds. administracyjno-socjalnych w Biprohucie. 1995-2006 członek zespołu redakcyjnego „Zeszytów Historycznych Solidarności Regionu Śląsko-Dąbrowskiego”.

Odznaczony m.in. Medalem Wojska (Londyn 1948), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1966), Krzyżem Armii Krajowej (Londyn 1985), Złotym Medalem NSZZ „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego (2000).

22 XII 1980 – 19 XII 1989 rozpracowywany przez m.in. Inspektorat II WUSW w Katowicach w ramach SOR krypt. Bokser.

Halina Żwirska

Opcje strony