Encyklopedia Solidarności

Zbigniew Głuszczak, ur. 17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1953 w Łodzi. Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, Wydz. Ekonomiczno-Socjologicznego (1977), doktorat (1990).

1978–1979 służba wojskowa. Od 1980 pracownik naukowy na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ.

Od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego, X 1980–13 XII 1981 przew. koła Wydz. KZ „S”, kolporter niezależnego pisma „Poglądy”. 21 I–18 II 1981 fotoreporter strajku studentów łódzkich.

1981–1983 fotoreporter manifestacji i demonstracji ulicznych w Łodzi (m.in. 15 XII 1981 podczas strajku studentów UŁ). XII 1981–1989 współorganizator i członek podziemnej Uczelnianej Komisji Koordynacyjnej „S” UŁ (w jej ramach współorganizator związkowej akcji socjalnej: wypłacanie zasiłków, zapomóg, organizowanie wczasów dla członków uniwersyteckiej „S” i ich rodzin). 1982–1984 członek zespołu redakcyjnego „Biuletynu Uniwersytetu Łódzkiego”: autor znaku graficznego, organizator działalności wydawniczej, drukarz; 1982–1984 organizator szkoleń z sitodruku dla osób zw. z KPN w Łodzi, 1982–1985 projektant, przygotowujący do druku i drukarz kart świątecznych, plakatów i ulotek. 1982–1989 organizator kolportażu m.in. „Tygodnika Mazowsze”, „Biuletynu Uniwersytetu Łódzkiego”, „Prześwitu” na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. 1982–1988 uczestnik niezależnych seminariów organizowanych przez socjologa z UŁ Jana Lutyńskiego. 1983–1989 kilkakrotnie przesłuchiwany.

Od 1995 członek Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2017), wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001).

Tomasz Czarnecki