Encyklopedia Solidarności

Mariusz Grabowski, ur. 16 V 1967 w Wałbrzychu. Ukończył II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. LO w Wałbrzychu (1985).

31 VIII 1982 uczestnik manifestacji w Wałbrzychu. 1983–1989 kolporter tamże podziemnych pism „Wyrostek”, „Co u Nas” i „Solidarność Walcząca” (odbieranych od Dariusza Króla, ucznia III LO we Wrocławiu); 1983–1989 współorganizator i koordynator struktur kolportażowych i podziemnych drukarni we Wrocławiu (od 1986 prowadzonej przez Henryka Szczerbę) oraz m.in. w Wałbrzychu (od 1986 przez Jana Kowalczyka), Dziećmorowicach k. Wałbrzycha (od 1987 przez Krzysztofa Miedziaka), Świebodzicach, Świdnicy, Kamiennej Górze.

W 1984 organizator łączności z warszawskim Młodzieżowym Komitetem Oporu/Oddziałem SW w Warszawie. 1986–1989 członek Międzyszkolnego Komitetu Oporu we Wrocławiu, organizator MKO w Wałbrzychu. 1986–1989 współpracownik NZS UWr i PWr; 1986–1987 student chemii na Politechnice Wrocławskiej, 1987–1989 historii na Uniwersytecie Wrocławskim i 1989–1990 student prawa na UWr. W VI 1987 zatrzymany za kolportaż w Gdańsku, pobity i zastraszany, 13 VII ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń; 16 XII 1987 zatrzymany za kolportaż we Wrocławiu, 7 III 1988 ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń. W 1987 współzałożyciel Inicjatywy Walki Czynnej (z Arkadiuszem Urbanem, Wojciechem Stando, Jarosławem Wardęgą, Adamem Cymborskim i Jackiem Guzowskim), skupionej wokół podziemnego pisma „Wolny Strzelec”, której celem było stworzenie grup paramilitarnych, gotowych walczyć czynnie w przypadku zaostrzenia represji wobec opozycji.

 1988–1990 współzałożyciel i wydawca podziemnych pism: „Szkolny Biuletyn”, „Uczniowski Biuletyn”, „Węgielki Wałbrzyskie”, „Prawda”, „Straża”, „Hej”, „Szkoła” oraz wałbrzyskich edycji pism „Solidarność Walcząca” i „Region” oraz wydawnictw Poczty SW i druków okolicznościowych. 6–7 V 1988 uczestnik na UWr okupacyjnego strajku solidarnościowego ze spacyfikowaną HiL w Krakowie-Nowej Hucie. W 1988 inicjator powołania Ruchu Młodzieży Niezależnej w Wałbrzychu; w XII 1988 inicjator i koordynator RMN Dolny Śląsk, obejmującego zasięgiem obszar Polski południowej i południowo-zachodniej od Bielska-Białej po Zieloną Górę. 1988–1989 działacz SW: organizator jej struktur w Wałbrzychu i regionie (m.in. Świdnica, Świebodzice, Kamienna Góra, Brzeg, Żarów, Strzelin), w 1989 członek Rady Oddziału SW Dolny Śląsk, redaktor podziemnego pisma „Solidarność Dolnośląska”. 1988–1989 współorganizator obozów szkoleniowych dla uczestników młodzieżowej konspiracji, przy współpracy zaprzyjaźnionych parafii katolickich (m.in. w Walimiu, Kotlinie Kłodzkiej, na Mazurach), dot. szkoleń obrony przed działaniami SB, drukarskich, redakcyjnych, spotkań z liderami opozycji. 1988–1989 uczestnik strajków w wałbrzyskich KWK Wałbrzych i Victoria, doradca KS, organizator łączności i dostawca wydawnictw wrocławskich RKS Dolny Śląsk i RKW Dolny Śląsk. 31 V 1989 uczestnik strajku na UWr po odmowie przez Sąd Wojewódzki w Warszawie rejestracji NZS.

1990–1994 w Partii Wolności. Od 1991 własna działalność gospodarcza.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2019).

22 III 1989 – 21 V 1990 rozpracowywany przez Wydz. III/WOKPP WUSW w Wałbrzychu w ramach SOR krypt. Młodzi.

Artur Adamski|Ewa Chabros