Encyklopedia Solidarności

Dariusz Marian Gustab, ur. 5 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1969 w Wałbrzychu. Ukończył ZSZ Ministerstwa Górnictwa i Energetyki w Wałbrzychu (1987), absolwent Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wydz. Zarządzania (2013).

1980–1987 w ZHP.

1982–1984 autor i kolporter ulotek, uczestnik akcji pisania haseł na murach; 31 VIII 1982 uczestnik manifestacji i starć z ZOMO w Wałbrzychu. VI 1984 – 1989 kolporter podziemnych pism m.in. „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Z Dnia na Dzień... Dzień... „Dzień...”, podtytuły: VI 1982 „Informacje, komentarze, przegląd prasy z AGH”, VII-X 1982 „Informacje, komentarze”, X-XI 1982 bez podtytułu, od XII 1982 „Pismo Akademickiej Komisji Porozumiewawczej NSZZ »Solidarność«”, od III 1983 „Pismo Akademickiej Komisji Porozumiewawczej NSZZ »Solidarność« w Krakowie”. Pismo informacyjne dla środowiska uczelnianego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, wydawane VI 1982 - 16 XII 1988. oraz 1986–1988 organizator i koordynator sieci kolportażu w wałbrzyskich szkołach i zakładach, od 1986 podziemnych pism: „Szkoła Podziemna”, „Biust”, „Wieszcz”, „Hej”, „Zamiast”, „MON stop” oraz ulotek, kalendarzy „S”; 1986 uczestnik szkolenia drukarskiego SW; 1986–1990 pomocnik drukarza (Krzysztofa Miedziaka) w podziemnej drukarni w Dziećmorowicach k. Wałbrzycha, gdzie drukowano m.in. „Solidarność Walczącą”, „Region”, „Węgielki Wałbrzyskie”, „Szkolny Biuletyn”. XI 1984 – 1985 współorganizator (z Andrzejem Sieradzkim i Arkadiuszem Frąszczakiem) Ruchu Młodzieży Walczącej im. ks. Jerzego Popiełuszki w Wałbrzychu, utrzymywał kontakty z działaczami „S” zw. z Mieczysławem Tarnowskim i strukturami SW we Wrocławiu. Inicjator i uczestnik akcji malowania napisów na murach oraz ulotkowych (m.in. bojkot 1 V, akcje ulotkowe w obronie Władysława Frasyniuka i więźniów politycznych z Wałbrzycha oraz akcji plakatowych nawołujących do organizowania obchodów 5. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych). 31 VIII 1985 zatrzymany i pobity podczas całonocnego przesłuchania w WUSW w Wałbrzychu; nast. umieszczony na ok. 2 tygodnie w Schronisku dla Nieletnich w Świdnicy podejrzanych o dokonanie czynu karalnego, dowożony na kolejne przesłuchania, zastraszany i bity. W 1986 uznany winnym przez Sąd dla Nieletnich w Wałbrzychu, objęty nadzorem kuratora sądowego. 1986–1989 współpracownik SW, organizator Grupy Wykonawczej SW w Wałbrzychu oraz współpracownik Międzyszkolnego Komitetu Oporu we Wrocławiu. W 1987 współorganizator w Wałbrzychu emisji podziemnego Radia SW. W VI 1987, podczas III pielgrzymki Jana Pawła II, zatrzymany na Dworcu PKP w Gdańsku za próbę rozwieszenia transparentu z napisem „Niepodległość”. 1987–1988 elektryk w Zakładach Energetycznych w Wałbrzychu. 1988–1990 lider Ruchu Młodzieży Niezależnej w Wałbrzychu, organizator manifestacji o charakterze politycznym, ekologicznym i pacyfistycznym (m.in. 21 III i 1 VI 1989); współpracownik podziemnych pism „Węgielki Wałbrzyskie”, „Quo Vadis”, „Szkolny Biuletyn”. 1988–1989 elektryk w Lokomotywowni PKP Dworzec Główny w Wałbrzychu; we IX 1988 inicjator powołania Komitetu Organizacyjnego w zakładzie.

IV – VI 1989 członek KO przy Mieczysławie Tarnowskim/KO w Wałbrzychu. 1989–1991 zastępcza służba wojskowa w MPK tamże. 1989–1990 współorganizator (KPN i Ruchem WiP) manifestacji i happeningów w Wałbrzychu (m.in. 1 VII, 12 X, 11 XI 1989) oraz Świdnicy (m.in. 22 II 1990) dot. wyprowadzenia wojsk sowieckich z Polski. 1991–1993 pracownik prywatnych firm w Wałbrzychu. 1993–1996 pracownik marketingu w Dziale Turystyczno-Wystawienniczym Zamku Książ, od 1996 własna działalność gospodarcza. 2006–2007 asystent senatora RP Mieczysława Szyszki, 2008–2010 radny Rady Miasta Wałbrzycha z listy PiS.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), Złotym Krzyżem Zasługi (2012).

3 IX 1985 – 4 V 1986 rozpracowywany przez Wydz. III WUSW w Wałbrzychu w ramach SOR krypt. Meta; 10 X 1987 – 6 I 1988 przez Wydz. III w ramach SOR krypt. Ośmiornica; 6 I 1988 – 17 IV 1989 w ramach KE krypt. Młody; 17 IV 1989 – 21 V 1990 przez Wydz. III/WOKPP w ramach SOR krypt. Młodzi; 12 VII – 20 IX 1989 przez Wydz. V w ramach SOS krypt. Szarańcza.

Ewa Chabros