Herbert Zbigniew
Zbigniew Herbert, ur. 29 X 1924 we Lwowie, zm. 28 VII 1998 w Warszawie. Absolwent Akademii Handlowej w Krakowie, kierunek ekonomia (1947) oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierunek prawo (1949). Poeta, eseista, dramatopisarz.
W 1944 żołnierz AK.
1948–1951 członek kandydat ZLP; od 1955 ponownie w ZLP (1972–1975 członek prezydium Zarządu Głównego).
W 1947 debiut literacki w „Tygodniku Powszechnym”, 1950 poetycki w „Dziś i Jutro”; 1951 z powodu narzucania pisarzom socrealistycznych schematów zaprzestał publikacji swoich utworów. 1948 pracownik NBP w Gdyni, redaktor pisma „Przegląd Kupiecki”, 1949–1950 kierownik biura oddziału ZLP w Sopocie, 1950 pracownik Muzeum Okręgowego w Toruniu, 1951 nauczyciel w SP tamże, 1952 utrzymywał się z krwiodawstwa, 1953–1954 kalkulator chronometrażysta w Spółdzielni Inwalidów Wspólna Sprawa w Warszawie, 1954–1955 ekonomista projektant w Biurze Studiów i Projektów Przemysłu Torfowego. 1954 opublikował wiersze w almanachu każdej chwili wybierać muszę. 1956 opublikował pierwszy tomik poezji Struna światła. 1956–1957 dyr. administracyjny Związku Kompozytorów Polskich. 1958–1960 na stypendium ZLP w Paryżu. Od 1965 członek niemieckiej Akademii Sztuki i Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych. 1965–1966 kierownik literacki Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, 1965–1968 redaktor czasopisma „Poezja” (odszedł w III 1968 w proteście przeciwko zwolnieniu Artura Międzyrzeckiego i Mariana Grześczaka). 1969–1971 w Berlinie Zachodnim, nast. USA, 1970–1971 prof. na Uniwersytecie w Los Angeles. 1971 obserwator w procesie tajnej organizacji niepodległościowej Ruch, współorganizator akcji wysyłania do władz listów apelujących o złagodzenie wyroków, sygnatariusz listów 17 XI 1972 do ministra sprawiedliwości oraz w V 1974 do Rady Państwa. 1972–1991 członek polskiego Pen Clubu. 1973 w jury pierwszej w PRL niezależnej nagrody literackiej. 1973–1974 wykładowca na Uniwersytecie Gdańskim. 5 XII 1975 sygnatariusz Listu 59 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL; objęty zakazem druku. 1975–1981 w Berlinie Zachodnim.
Od I 1981 w Polsce. 1981 redaktor niezależnego pisma „Zapis”.
1983 opublikował tomik Raport z oblężonego miasta i inne wiersze (Instytut Literacki w Paryżu), uznany za poetycki manifest solidarnościowego podziemia. Jego twórczość była wielokrotnie drukowana w publikacjach podziemnych. 1986–1992 we Francji.
Od 1989 członek SPP. 1990 przyjęty w poczet Amerykańskiej Akademii i Instytutu Sztuki i Literatury, 1993 amerykańskiej Academy of Arts and Sciences. W l. 90. krytyk polskiej rzeczywistości, organizator zbiórek pieniężnych na rzecz Czeczenii.
Autor tomów wierszy: Struna światła (1956), Hermes, pies i gwiazda (1957), Studium przedmiotu (1961), Napis (1969), Pan Cogito (1974), Elegia na odejście (1990), Rovigo (1992), 89 wierszy (1998), Epilog Burzy (1998); zbiorów esejów: Barbarzyńca w ogrodzie (1962), Martwa natura z wędzidłem (1993); dramatów i słuchowisk radiowych w tomie Dramaty (1970) oraz książek: Labirynt nad morzem (2000), Król mrówek (2001), Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone (2001).
Laureat licznych polskich i międzynarodowych nagród literackich.
Odznaczony Orderem Orla Białego (1998).
26 VI 1968 – 24 XII 1970 rozpracowywany przez Wydz. VIII Dep. I MSW w ramach segregatora materiałów wstępnych krypt. Bem, 23 III 1976 – 10 XI 1989 przez Wydz. IV Dep. III/Dep. OKPP w ramach SOR krypt. Herb.