Hołda Zbigniew Jan
Zbigniew Jan Hołda, ur. 17 III 1950 w Ełku, zm. 20 V 2009 w Lublinie. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydz. Prawa i Administracji (1972), w 1978 doktorat., w 1990 habilitacja.
Od 1966 w ZMS; 1970-1981 w PZPR, 1977-1980 lektor KW PZPR. W III 1968 jako uczeń LO uczestnik manifestacji studenckich w Lublinie, przesłuchiwany po wystąpieniu w obronie kolegi zatrzymanego podczas demonstracji. 1972-1992 pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Prawa Karnego i Kryminologii na Wydz. Prawa i Administracji UMCS.
Od X 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego na Wydz. Prawa i Administracji UMCS, doradca MKZ/ZR Środkowo-Wschodniego, następnie z-ca sekretarza naukowego Ośrodka Badań Społecznych przy ZR, członek zespołu redakcyjnego pisma „Solidarność Uniwersytecka. Biuletyn Informacyjny Biuletyn Informacyjny "Biuletyn Informacyjny", pismo wydawane przez TKZ „S” przy Zakładzie Robót Górniczych w Lubinie IV 1985 – I 1986. NSZZ «Solidarność» Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie”. W 1981 w Komitecie Uczelnianym PZPR na UMCS.
Po 13 XII 1981 w ukryciu, 21 XII 1981 zatrzymany, internowany w Ośr. Odosobnienia we Włodawie, następnie w Lublinie, zwolniony 7 IV 1982. 1982-1989 doradca TZR Środkowo-Wschodniego; prowadził prelekcje i udzielał pomocy prawnej działaczom podziemia; autor w podziemnym „Informatorze Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ «Solidarność»” oraz wydanej anonimowo broszury ''Wezwania, przesłuchania i rewizje w świetle prawa'' (Biblioteka Informatora Solidarność 1983). W 1984 doradca prawny (z Krzysztofem Pachołem) mieszkańców Boniewa przy zaskarżeniu wyborów w gm. Fajsławice, 28 XI 1984 Sąd Najwyższy unieważnił wyniki wyborów tamże. Współorganizator (z żoną Małgorzatą Bielecką-Hołdą) w swoim mieszkaniu projekcji filmów paryskiego Video-Kontaktu (we współpracy z Wacławem Białym i Tadeuszem Kuczumowem). We IX 1988 członek Grupy Roboczej na rzecz Relegalizacji „S” na UMCS.
IV 1989 – 1990 członek KO „S” Województwa Lubelskiego (od 30 VI 1989 KO „S” Lubelszczyzny). 1989-1992 delegat na kolejne WZD Regionu Środkowo-Wschodniego, członek ZR. 1990-1991 działacz ROAD/UD w Lublinie. Od 1991 kierownik Katedry (później Zakładu) Prawa i Polityki Penitencjarnej na Wydz. Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego; 1992-2002 kierownik (od 1997 prof. nadzw.) Zakładu Praw Człowieka na Wydz. Politologii UMCS; od 2002 prof. nadzw. w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie; członek Komisji Prawniczej Polskiej Akademii Umiejętności, 1989-1997 członek Komisji ds. Reformy Prawa Karnego przy Ministrze Sprawiedliwości, 1999-2000 Zespołu ds. Nowelizacji Kodyfikacji Karnych przy Ministrze Sprawiedliwości, następnie Komisji ds. Reformy Prawa Karnego przy Prezydencie RP, ekspert w pracach komisji sejmowych. Od 1995 członek Komitetu Helsińskiego w Polsce, od 1996 Zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, od 2008 wiceprezes. 2004-2007 członek Europejskiego Komitetu Zapobiegania Torturom, od 1994 prezes Towarzystwa Prawniczego w Lublinie. Członek redakcji czasopism prawniczych, autor wielu publikacji z zakresu prawa karnego.
Wyróżniony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1998) i Srebrną Odznaką za Zasługi w Pracy Penitencjarnej (2007).
1982-1989 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO/WUSW w Lublinie w ramach SOR krypt. Skorpion.