Hryciuk Zbigniew Adam
Zbigniew Adam Hryciuk, ur. 29 III 1937 we Lwowie, zm. 30 V 2014 w Brzegu. Ukończył SP w Szczecinie (1951).
1951–1972 praktykant, nast. pracownik w Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy Auto-Sped w Brzegu, Przedsiębiorstwie Transportowym Handlu Wewnętrznego tamże, 1972–1982 mechanik samochodowy w PKS Opole Oddział Towarowo-Osobowy w Brzegu.
Od IX 1980 w „S”, IX założyciel, przew. Komitetu Założycielskiego, od 15 I 1981 przew. KZ, od 12 IV 1981 członek Zarządu MKK w Brzegu, 29–30 VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk.
XII 1981–1982 współzałożyciel, przew. TKZ w zakładzie pracy, m.in. zbierał składki związkowe (z Danutą Pawlik i Janem Wawrykiem). 17 II 1982–II 1989 współzałożyciel, członek Tajnej MKK Ziemi Brzeskiej. 1 V 1982 uczestnik akcji protestacyjnej na terenie oddziału PKS. XI 1982–1990 członek zaprzysiężony SW. 1982–1989 współpracownik redakcji podziemnego pisma „Prostownik”, 1982–1989 drukarz ulotek, „Prostownika”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącej”, autor i drukarz kart świątecznych „S”. 1982–1989 organizator i uczestnik akcji ulotkowych w Brzegu oraz kolporter podziemnych wydawnictw, m.in. książek, kart świątecznych, spinek, znaczków oraz pism, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Prostownik”, „Biuletyn Dolnośląski”. 1982–1988 rewizje mieszkania (m.in. 13 IV 1982, 3 XI 1983). 1983–1997 mechanik samochodowy w Przedsiębiorstwie Transportowo-Sprzętowym Budownictwa Transbud Opole – Ekspozytura w Brzegu. 3 XI 1983 aresztowany, osadzony w AŚ WUSW w Opolu, zwolniony z pracy, 23 XII 1983 zwolniony z aresztu po interwencji bp. Antoniego Adamiuka, odpowiadał z wolnej stopy (z Januszem Kajdzikiem), 27 XII 1983–II 1984 na zwolnieniu lekarskim. 6 II 1984 połączenie sprawy J. Kajdzika i Z. Hryciuka i sformułowanie aktu oskarżenia, 11 VI 1984 uniewinniony wyrokiem Sądu Rejonowego w Brzegu, 28 VIII 1984 po rewizji prokuratora uznany za winnego przez Sąd Wojewódzki w Opolu, postępowanie umorzono na mocy amnestii.
Od II 1989 współorganizator struktur „S” w Brzegu, 24 II 1989–II 1990 członek prezydium Międzyzakładowego Komitetu Organizacyjnego w Brzegu RKW Dolny Śląsk, II–VI 1990 prezydium MKK Ziemi Brzeskiej, VII 1990–1992 przew. MKK Ziemia Brzeska; III 1990 delegat na II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. WZD Regionu Dolny Śląsk. 1990–1993 w Partii Wolności, 1993 w Koalicji dla Rzeczypospolitej. Od 1997 na emeryturze. Od 2009 w PiS.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012).
1981–1983 rozpracowywany przez Wydz. II WUSW w Opolu w ramach SOS krypt. Matryca; 9 XI 1983–14 III 1985 przez RUSW w Brzegu w ramach SOR krypt. Forma.