Encyklopedia Solidarności

Grzegorz Edmund Jankowski, ur. 9 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1955 w Gorzowie Wlkp. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydz. Prawa (1978).

1978-1981 aplikant, asesor, podprokurator w Prokuraturze Rejonowej w Szczecinie.

W I 1981 przewodniczący Komitetu Założycielskiego „S” przy Prokuraturze Wojewódzkiej w Szczecinie, następnie przewodniczący KZ tamże; współzałożyciel i członek Prezydium Tymczasowej Komisji Krajowej Prokuratorów „S” w Krakowie.

18 XII 1981 zwolniony z pracy po odmowie podpisania tzw. lojalki. 1982-1990 radca prawny m.in. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Tywicach, Gąbinie, Spółdzielni Mieszkaniowej Dąb w Szczecinie. Po 13 XII 1981 członek Biskupiego Komitetu Społeczno-Charytatywnego w Szczecinie (porady prawne dla represjonowanych i innych potrzebujących). 1982-1988 działacz podziemnej Krajowej „S” Prokuratorów; do 1989 współpracownik Komitetu Helsińskiego, kolporter w środowisku prawniczym podziemnych wydawnictw, w tym książek wydawnictw NOWa, V i Krąg, 1984-1986 autor tekstów, kolporter pism „Obraz” i „Grot”. 1984-1989 działacz KIK w Szczecinie. W VIII 1988 (wraz z Arturem Freyem i Agnieszką Dąbrowską) doradca prawny KS podczas strajku w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej w Szczecinie.

W 1989 członek Obywatelskiego Komitetu Porozumiewawczego Ziemi Szczecińskiej, działacz kampanii wyborczej: asystent kandydata do Sejmu Jerzego Zimowskiego; członek Społecznej Komisji Pojednawczej przywracającej do pracy zwolnionych z przyczyn politycznych. W 1990 radca prawny w ZR „S” Pomorza Zachodniego, 1990-1991 delegat Urzędu Rady Ministrów ds. samorządu w woj. szczecińskim, 1992-1997 prowadził własne biuro prawne, 1998-2001 wicewojewoda szczeciński, następnie zachodniopomorski, od 2002 sędzia w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Szczecinie. 1992-2005 w UD, UW, przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego UD, UW, 1997-1999 członek Rady Krajowej UW.

Autor książek naukowych oraz popularyzatorskich z dziedziny prawa i administracji, m.in. ''Poradnika dla radnego'' (2002) i ''ABC Samorządu Terytorialnego. Poradnik nie tylko dla radnego'' (2006).

Sylwia Wójcikowa