Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16391,Jaruzelski-Wojciech.html
23.04.2024, 08:17

Jaruzelski Wojciech

Wojciech Jaruzelski, ur. 6 XII 1929 w Warszawie, zm. 20 VIII 2012. Absolwent Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego we Wrocławiu (1960).

1939-1945 członek Szarych Szeregów. W XI 1944 aresztowany przez gestapo w Krakowie, 2 XII 1944 zwolniony. 1945-1948 i 1956-1960 członek ZHP; w VII 1945 współorganizator 6. Drużyny Dolnośląskiej ZHP im. R. Traugutta w Dzierżoniowie. w 1946 członek OM TUR. 17 I 1948 aresztowany za działalność w ZHP, 10 III 1948 oskarżony w procesie pokazowym w Wojskowym Sądzie Rejonowym we Wrocławiu, 21 V 1948 zwolniony. 1956-1980 członek ZNP. Nauczyciel Nauczyciel „Nauczyciel”, pismo oświaty niezależnej, wydawane przez Poznańską Niezależną Grupę Nauczycieli, IX 1988 – III 1989. w Dzierżoniowie: 1949-1950 w SP nr 3 i SP nr 4, 1957-1960 w SP nr 4, SP nr 6 i SP Sportowej nr 2, 1958-1985 w II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. LO, 1975-1982 w Liceum Medycznym; 1949-1951, 1953-1957, 1963-1973 instruktor i trener sekcji pływackiej oraz siatkówki dziewcząt w Dzierżoniowie; 1960-1971 metodyk wychowania fizycznego w Wydz. Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Dzierżoniowie, 1963-1969 kierownik Powiatowego Ośrodka Metodycznego tamże, 1972-1975 wizytator i metodyk przysposobienia obronnego w Wydz. Oświaty, Wychowania, Kultury Fizycznej i Turystyki Urzędu Powiatowego tamże.

Od IX 1980 w „S”, współorganizator, następnie z-ca przewodniczącego Szkolnego Koła „S” w II LO; inicjator zakładania Szkolnych Kół „S” w szkołach woj. wałbrzyskiego; od X 1980 z-ca przewodniczącego Komitetu Założycielskiego Międzyszkolnej Komisji „S” Pracowników Oświaty i Wychowania Ziemi Dzierżoniowskiej, od I 1981 członek Komisji Okręgowej „S” Ziemi Dzierżoniowskiej; w XII 1981 współzałożyciel Tymczasowej Okręgowej Komisji Oświaty (Tymczasowej Okręgowej Rady Oświaty) w Dzierżoniowie; współorganizator imprez kulturalnych, odczytów historycznych i koncertów. W 1982 współorganizator biblioteki wydawnictw podziemnych, od 1984 jej bibliotekarz. 1982-1989 uczestnik akcji zbierania składek związkowych i na pomoc represjonowanym; kolporter książek i pism podziemnych, m.in.: „Solidarności Nauczycielskiej”, „Solidarności Walczącej”, „Z Dnia na Dzień”, „Z Rąk do Rąk”, „Portowca”, „Echa Terenu”, „Tygodnika Mazowsze”, „Komunikatu NZS UWr”, „KOSa”, „Krecika”, ulotek, także paryskiej „Kultury”. Od 1983 członek KIK, od 1984 uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Od 1985 na emeryturze.

Od IV 1989 członek KO Ziemi Dzierżoniowskiej. 1989-1998 z-ca przewodniczącego, od 1998 skarbnik „S” POiW Ziemi Dzierżoniowskiej. 1990-1991 nauczyciel w SP nr 3.

Do 20 IX 1989 rozpracowywany przez Ref. III RUSW w Dzierżoniowie w ramach SOS/SOR.

Ewa Chabros

Opcje strony