Encyklopedia Solidarności

Anna Jaworska, ur. 17 VI 1942 w Warszawie, zm. 18 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 2017 tamże. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Filologii Orientalnej (1967).

1968–1973 redaktorka prac naukowych działu wydawnictw w Instytucie Urbanistyki i Architektury w Warszawie, 1973–1976 sekretarz redakcji i kierownik działu w Ośrodku Dokumentacji i Studiów Społecznych, 1976–1982 sekretarz redakcji w Instytucie Prasy i Wydawnictw Novum przy Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym.

Od IX 1980 w „S”, członek Komitetu Założycielskiego w Novum, III 1981 uczestniczka głodówki przeciwko blokowaniu działalności związkowej przez władze ChSS. 21 X 1981–13 XII 1981 kierownik Centrum Informacyjno-Konsultacyjnego ds. Represji przy Komisji Interwencji ZR Mazowsze „S”.

Po 13 XII 1981 uczestniczka akcji ulotkowej w miejscu pracy, 14 XII 1981 zatrzymana, zwolniona z pracy. 1982 członek redakcji pism podziemnych: III–VI 1982 „Głosu Wolnego Robotnika”, VI–XII 1982 tygodnika MRKS „CDN – Głos Głos "Głos", podtytuł: „Niezależny miesięcznik społeczno-polityczny”, pismo wydawane X 1977 – XII 1989 (z przerwą II 1981 – II 1982) w Warszawie z inicjatywy środowiska KSS KOR. Wolnego Robotnika”. IV 1982–I 1983 współpracownik Radia „Solidarność” przy nagrywaniu i emisji audycji w Warszawie, 1984–1989 współinicjatorka, redaktorka i współautorka wydawanej w podziemiu Niezależnej Encyklopedii Powszechnej.

1982–1984 nauczycielka jęz. angielskiego w SP nr 2 w Brwinowie, 1984–1985 redaktorka (art. do prasy specjalistycznej) w Polskim Towarzystwie Psychologicznym w Warszawie, 1986–1988 przedstawiciel handlowy w Spółdzielni Pracy Unicum w Warszawie.

VI 1989 współpracownik Komitetu Wyborczego KO „S”. 1990–1993 wiceprezes zarządu Wydawnictwa Sanmedia w Warszawie, 1993–1998 prezes, 2000–2002 dyr. finansowo-adm. w firmie aukcyjnej Desa-Unicum w Warszawie. 1991–1994 w KLD, 1994–2000 w UW, od 2001 w PO. 2002–2006 przew. Rady Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Od 2006 na emeryturze.

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).

17 I 1974–16 XII 1981 zarejestrowana przez Grupę II Wydz. II KS MO do sprawy obiektowej krypt. Topaz (podejrzenia o kontakt z wywiadem brytyjskim). 4 VI 1985–17 XI 1988 inwigilowana przez Wydz. II Dep. III MSW w ramach SOR.

Grzegorz Gampel|Tadeusz Ruzikowski