Encyklopedia Solidarności Kaliszan Maciej Przemysław - Biogramy -

Maciej Przemysław Kaliszan, ur. 13 IV 1955 w Gliwicach. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich w Opolu, Wydz. Pedagogiki Kulturalno-Oświatowej (1982).

1965-1974 w ZHP, 1974 w ZMW, 1978-1980 w SZSP, 1979-1982 członek studenckiego klubu fotograficznego Cyklop przy WSP w Opolu i Stowarzyszenia Forum Ceramików w Gliwicach. 1975-1976 instruktor kulturalno-oświatowy w Urzędzie Miejskim w Gliwicach, 1976-1977 asystent operatora i reżysera w Ośrodku Postępu Technicznego Zakładzie Produkcji i Usług Filmowych, 1978-1980 realizator filmów na Politechnice Śląskiej w Gliwicach w Zakładzie Nowych Technik Nauczania.

W X 1980 współzałożyciel (z Danutą Konarską i Jerzym Kałwakiem) NZS WSP w Opolu, następnie przewodniczący, 18-19 X 1980 delegat na zjazd Tymczasowych Komitetów Założycielskich NZS w Warszawie, na którym zapadła decyzja o utworzeniu Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NZS; w II i III 1981 współorganizator strajków studenckich w WSP w Opolu o rejestrację NZS i w związku z kryzysem bydgoskim, w II delegat (z Mariuszem Wenclem i Maciejem Wirskim) do Łodzi w celu zebrania informacji o przebiegu protestu i postulatach strajkowych; XI/XII 1981 uczestnik strajku solidarnościowego w WSP w Opolu ze studentami radomskiej WSI, odpowiedzialny za aprowizację oraz autor dokumentacji fotograficznej strajku; współzałożyciel (z Mirosławem Olszewskim, Maciejem Wirskim i Bożeną Paliwodą) niezależnego pisma NZS WSP w Opolu „Aneks”; współautor (z Krzysztofem Galą) filmu dokumentalnego zrealizowanego w WSP w Opolu (zaginionego po 13 XII 1981). Kilkakrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany.

1982-1984 instruktor koordynator w Domu Kultury Gliwice-Łabędy, 1984-1995 filmowiec i fotograf na Wydz. Architektury Politechniki Śląskiej.

1989-1995 członek KZ „S” pracowników PŚ w Gliwicach. Od 1995 właściciel firmy Art-Styl Studio Filmu i Fotografii, 1996-1999 zatrudniony jako maszynista pompy wodnej w Rejonowym Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji.

Autor artykułów i fotografii poświęconych architekturze, publikowanych na łamach czasopism: „Architektura i Biznes”, „Murator” i „Echo Tyskie”.

10 II 1982 – 22 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1983 rozpracowywany w ramach SOS krypt. Skrytka.

Mariusz Patelski