Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16539,Kalita-Adam.html
18.04.2024, 18:10

Kalita Adam

Adam Kalita, ur. 27 XI 1955 w Krakowie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydz. Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej (1987).

1979-1980 uczestnik spotkań SKS i wykładów TKN.

Od 1980 w NZS UJ, w 1981 członek Zarządu, w Sekcji Kultury; II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 uczestnik strajku o rejestrację NZS, XI/XII solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI (w KS, szef Biura Strajku); w 1981 redaktor naczelny miesięcznika literackiego studentów „Gołębnik” (z Adamem Sroką, Krzysztofem Borowcem, Ewą Zbylut, Tadeuszem Marandą), współorganizator spotkań i wykładów m.in. z Adamem Michnikiem, Antonim Macierewiczem, Józefem Tischnerem.

Po 13 XII 1981 przez kilka tygodni w ukryciu (u Janusza Kaczorowskiego). 1982-1983 współzałożyciel (z Markiem Lasotą, Krzysztofem Koszarskim, T. Marandym, Andrzejem Kaczmarczykiem) Krakowskiej Komisji Wykonawczej NZS; w kontakcie z działaczami podziemnej „S”, m.in. ze Stanisławem Handzlikiem z RKW „S”: działacz kultury niezależnej, organizator przedstawień teatralnych, kształcenia młodzieży szkolnej (wykłady z historii i literatury); 13 V 1982 współorganizator demonstracji na Rynku Głównym, następnie w Nowej Hucie z okazji 1 i 3 V, 11 XI, 13 XII; utrzymywał kontakty z podziemnymi strukturami na krakowskich uczelniach. We IX 1982 współorganizator umieszczenia tablicy pamiątkowej na dziedzińcu Collegium Broscianum UJ w rocznicę wiecu założycielskiego NZS; w XI i XII 1982 uczestnik akcji strajkowych na terenie UJ. W ramach KKW NZS współpracował z Arcybiskupim Komitetem Pomocy Więzionym i Internowanym przy krakowskiej Kurii: organizator zbiórek pieniędzy i darów dla uwięzionych i ich rodzin. 4 III 1983 aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Krakowie, 25 VII 1983 zwolniony na mocy amnestii, 18 VIII 1983 Sąd Wojewódzki umorzył postępowanie. 1987-1989 pracownik Biblioteki Jagiellońskiej, członek „S” BJ, członek Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego.

1990-1991 w UPR. Od 2005 kierownik Referatu Ochrony Oddziału IPN w Krakowie. W 2008 współzałożyciel Stowarzyszenia NZS 1980, wiceprezes. Od 2009 prezes Stowarzyszenia Solidarni dla Niepodległości; członek Krakowskiego Komitetu Krzyża Solidarności. Od 2010 członek Stowarzyszenia Rodzin Katyń 2010; współtwórca Klubu Wtorkowego, członek Rady Klubu, współzałożyciel Kina Odkrywców Historii. Od 2011 radny Miasta Kraków z listy PiS; członek Komisji Rewizyjnej Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Tragedii Narodowej pod Smoleńskiem. W III 2012 współorganizator, uczestnik głodówki w kościele św. Stanisława Kostki w Krakowie przeciwko degradacji polskiej edukacji; współzałożyciel, członek sekretariatu Obywatelskiej Komisji Edukacji Narodowej.

Wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2000), odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2017), Medalem KEN.

4 II 1983 – 11 II 1985 rozpracowywany przez Wydz. III-1 KW MO/WUSW w Krakowie w ramach SOR krypt. Ważny.

 

Jan Szpil, Sławomir Chmura

Opcje strony