Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16661,Kielanowski-Jan.html
19.04.2024, 02:58

Kielanowski Jan

Jan Kielanowski, ur. 16 VI 1910 we Lwowie, zm. 16 I 1989 w Warszawie. Absolwent Akademii Rolniczej w Dublanach, kierunek zootechnika (1933), prof. (1955).

Od 1961 w PAN; 1963–1964 prezes Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego; od 1975 w loży masońskiej Kopernik, 1981–1986 wielki mistrz.

1936–1939 pracownik naukowy Zakładów Doświadczalnych w Świsłoczy i Sarnach, 1940–1941 zootechnik Oddziału Ziemskiego i inspektor Izby Rolniczej we Lwowie, 1942–1950 Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, 1950–1954 kierownik Zakładu Metodyki Badań Zootechnicznych Instytutu Zootechniki w Bydgoszczy, 1955–1981 założyciel/dyr./kierownik zakładu w Instytucie Fizjologii i Żywienia Zwierząt PAN w Jabłonnie.

Od 1975 współpracownik paryskiej „Kultury” (ps. Teodor Dąbczewski). 5 XII 1975 sygnatariusz Listu 59 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL. Od VII 1977 członek KOR/KSS KOR; członek Rady Funduszu Samoobrony Społecznej. 23 XII 1976 autor listu 28 profesorów do marszałka Sejmu PRL z żądaniem powołania Komisji Poselskiej do zbadania wypadków czerwcowych. 18 IX 1977 sygnatariusz Deklaracji Ruchu Demokratycznego. XI – XII 1977 uczestnik protestu poznańskich studentów przeciwko zwolnieniu z pracy Stanisława Barańczaka. 1978–1980 współzałożyciel i przew. Rady Programowej TKN. X 1979 z Janem Józefem Lipskim rzecznik głodujących w kościele św. Krzyża w Warszawie w obronie członków Karty 77. 1979 odrzucił propozycję Edwarda Raczyńskiego objęcia po nim urzędu prezydenta RP na uchodźstwie.

Od 1982 na emeryturze. 12 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1984 sygnatariusz oświadczenia podpisanego przez działaczy Karty 77, członków b. KSS KOR i działaczy podziemia ws. przestrzegania praw człowieka i przeciw więzieniu działaczy opozycji w Polsce i Czechosłowacji. 1986–1989 członek Społecznej Rady Wydawnictw Niezależnych, 1987–1989 Kręgu Przyjaciół Solidarności Polsko-Czechosłowackiej. XI 1987 udostępnił mieszkanie na III turę zjazdu założycielskiego PPS.

Badacz i autor wielu opracowań z zakresu hodowli drobiu i trzody chlewnej.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

XI 1975 – I 1989 rozpracowywany przez Wydz. III Dep. III MSW w ramach SOR krypt. Amici/Lotos.

 

Anna Grażyna Kister

Opcje strony