Kijowski Andrzej
Andrzej Kijowski, ur. 29 XI 1928 w Krakowie, zm. 29 VI 1985 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Filologii Polskiej (1954).
Od 1954 członek ZLP, od 1958 członek polskiego Pen Clubu.
Pisarz, eseista, publicysta, scenarzysta; w 1950 debiut literacki w prasie na łamach tygodnika „Wieś”. 1951–1954 redaktor krakowskiego „Życia Literackiego”, 1954–1955 kierownik Redakcji Współczesnej Wydawnictwa Literackiego, 1955–1956 redaktor „Nowej Kultury”, 1955–1958 w Państwowym Instytucie Wydawniczym, 1958–1985 w redakcji miesięcznika „Twórczość”, autor Kronik Dedala. 1960 wyjechał do Paryża na stypendium; 1960–1961 przebywał w USA jako stypendysta Fundacji Forda; 1961–1963 w „Przeglądzie Kulturalnym” w Warszawie, 1967–1968 kierownik literacki Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy, zwolniony po III 1968.
29 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1968 autor przyjętej na nadzwyczajnym zebraniu Oddziału Warszawskiego ZLP rezolucji pisarzy polskich żądającej m.in. zniesienia cenzury; XII 1974 sygnatariusz Listu 15 ws. zapewnienia Polakom w ZSRS dostępu do polskiej kultury i szkolnictwa, 31 I 1976 Listu 101 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL, XII 1976 listu do Sejmu PRL o powołanie komisji do zbadania skutków represji wobec uczestników protestów robotniczych w Radomiu i Ursusie, V 1977 listu w obronie aresztowanych członków i współpracowników KOR. 1976–1980 współzałożyciel i członek kierownictwa PPN, autor publikacji PPN; autor w niezależnych pismach „Zapis”, „Krytyka”. Od 1977 w Komisji Obywatelskiej kontrolującej wydatki KOR/KSS KOR; objęty zakazem druku. 1978–1979 współzałożyciel, członek Rady Programowej i wykładowca TKN.
20 VIII 1980 sygnatariusz Apelu 64 intelektualistów popierającego postulaty strajkujących robotników Wybrzeża, VIII 1980 ekspert MKS w Szczecinie. 1981–1982 dyr. Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. 11–12 XII 1981 uczestnik Kongresu Kultury Polskiej w Warszawie.
13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Warszawie-Białołęce i Jaworzu, 23 XII zwolniony. II 1982 złożył rezygnację ze stanowiska dyr. teatru w proteście przeciwko stanowi wojennemu. 1982–1983 w redakcji podziemnego pisma „Nowy Zapis”.
Autor powieści, opowiadań i scenariuszy filmowych, m.in. Miniatury krytyczne (1961), Dziecko przez ptaka przyniesione (1968), Grenadier-król (1972), Listopadowy wieczór (1972), Niedrukowane (NOWa 1977, 1978), Kroniki Dedala. Szkice i kroniki (1986), Rachunek naszych słabości (1994).
Laureat wielu nagród literackich, m.in. Nagrody RWE (1964), Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1965) i Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1968).
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).
1977–1985 rozpracowywany przez Wydz. IV Dep. III w ramach SOR krypt. Pegaz.