Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16686,Kisielewski-Stefan.html
25.04.2024, 00:07

Kisielewski Stefan

Stefan Kisielewski, ur. 7 III 1911 w Warszawie, zm. 27 IX 1991 tamże. Absolwent Konserwatorium Muzycznego tamże (1937).

1935–1937 sekretarz redakcji pisma „Muzyka Polska”. 1939 uczestnik kampanii wrześniowej, w czasie II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. wojny światowej w Delegaturze Rządu na Kraj, uczestnik powstania warszawskiego. 1945–1949 wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, zwolniony za krytykę realizmu socjalistycznego w muzyce. 1945 założyciel, 1945–1948 redaktor nacz. „Ruchu Muzycznego”. 1945–1953, 1956–1989 członek redakcji „Tygodnika Powszechnego” i felietonista. Od 1946 członek ZLP i Związku Kompozytorów Polskich, 1971–1974 przew. Sekcji Muzycznej. 1953–1956 prace dorywcze (korepetycje muzyczne). 1957–1965 poseł na Sejm PRL z ramienia Znaku. 1958 na zjeździe literatów domagał się prawnego usankcjonowania zasad funkcjonowania cenzury. 13 III 1964 sygnatariusz Listu 34, objęty zakazem publikacji. 11 III 1968 pobity po publicznym proteście przeciwko cenzurze i fałszowaniu historii podczas zebrania oddziału warszawskiego ZLP (29 II 1968). W l. 60. i 70. publikacje w paryskim Instytucie Literackim pod ps. Tomasz Staliński.

XII 1975 sygnatariusz Listu 59 zawierającego protest przeciw zmianom w Konstytucji PRL. VI 1976 sygnatariusz oświadczenia 14 intelektualistów wystosowanego w wyniku zajść w Radomiu i Ursusie. Od 1976 członek polskiego PEN Clubu. 1977 z Władysławem Bieńkowskim i Andrzejem Kijowskim członek Komisji Obywatelskiej kontrolującej finanse KOR. Od 1977 publikacje m.in. w „Bratniaku”, „Głosie”, „Krytyce”, „Res Publice”, „Spotkaniach”, „Zapisie”.

W proteście przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego zawiesił (do XI 1983) publikowanie felietonów w „Tygodniku Powszechnym”. Publikacje w wydawnictwach podziemnych, m.in.: Na czym polega socjalizm? (1981), Bez cenzury (1983), Bezsilność publicystyki (1983), Cienie w pieczarze (1983), Wstęp do programu opozycji (1984), Wołanie na puszczy (1987).

1987 sygnatariusz deklaracji programowej Ruchu Polityki Realnej, nast. Unii Polityki Realnej, 1989–1991 honorowy prezes. 1989–1991 felietonista „Wprost”.

Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1991).

X 1962–27 V 1972 rozpracowywany przez Wydz. II Dep. IV MSW w ramach SO krypt. Oaza; 10 XI 1966–24 X 1989 przez Wydz. II Dep. IV/Wydz. IV Dep. III MSW w ramach SOR krypt. Cezar.

Włodzimierz Domagalski

Opcje strony