Kitówna Zenobia
Zenobia Kitówna (właśc. Kita), ur. 5 IX 1933 w Kurowie k. Puław, zm. 1 III 2024 w Lublinie. Absolwentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Wydz. Nauk Humanistycznych (1960), w 1966 doktorat.
1947-1949 i 1956-1958 drużynowa ZHP, 1959-1980 phm. i hm. ogólnopolskiej nieformalnej grupy harcerek nawiązującej do dawnej Organizacji Harcerek. W VI 1949 wykonawczyni ulotek nawołujących do bojkotu zlotu organizowanego przez komunistów w święto Bożego Ciała. W 1956 uczestniczka wieców studenckich. Od 1967 uczestniczka Duszpasterstwa Nauczycielskiego (prowadzonego przez ks. Piotra Tarnowskiego). W 1967 przesłuchiwana. 1960-1984 nauczycielka w Technikum Kolejowym w Lublinie. Od wiosny 1980 wiceprzewodnicząca Rady Zakładowej w TK.
Od IX 1980 w „S”, przewodnicząca Komitetu Założycielskiego, następnie KZ; od III 1981 przewodnicząca Regionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania „S” Regionu Środkowo-Wschodniego; w X 1981 współzałożycielka niezależnego miesięcznika „Solidarność Nauczycielska”; 19 XI – 3 XII 1981 współorganizatorka strajku lubelskich nauczycieli, sygnatariuszka porozumienia z wojewodą lubelskim.
Po 13 XII 1981 w ukryciu. 17 XII 1981 współorganizatorka mszy św. w rocznicę wydarzeń Grudnia ’70 w kościele oo. Kapucynów w Lublinie oraz 2 akcji ulotkowych. 4 I 1982 zatrzymana, 6 I 1982 internowana w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Olszynce Grochowskiej, od 15 I 1982 w Gołdapi, od 1 III 1982 w Darłówku, uczestniczka głodówek internowanych kobiet, zwolniona 23 VII 1982. Po wyjściu współinicjatorka podziemnej Wszechnicy Nauczycielskiej w Lublinie, współorganizatorka spotkań szkoleniowych oraz obchodów rocznicy 11 XI przy klasztorze oo. Kapucynów, następnie przy parafii Niepokalanego Poczęcia NMP; kolporterka wydawnictw podziemnych: czasopism, ulotek, znaczków poczt podziemnych, kalendarzy i in. materiałów (wydawanych m.in. przez ekipę „Solidarności Nauczycielskiej”); współorganizatorka materiałów poligraficznych oraz dystrybucji darów z zagranicy (żywność i ubrania) dla nauczycieli w trudnej sytuacji materialnej. Autorka w podziemnym piśmie „Solidarność Nauczycielska”; zaangażowana w dokształcanie szykanowanej młodzieży szkolnej; współorganizatorka Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. 1987-1989 członek Komisji Interwencji i Praworządności „S”. Kilkakrotnie przesłuchiwana. W III 1988 współinicjatorka ujawnienia Komitetu Organizacyjnego „S” Pracowników OiW w Lublinie.
1989-1990 ponownie nauczycielka w Technikum Kolejowym. We IX 1990 uczestniczka II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w Leningradzie. 1991-1992 z-ca Kuratora Oświaty w Nowym Sączu, 1993-1994 dyr. I Społecznego LO w Lublinie, od 1994 na emeryturze. 1999-2004 wykładowca Instytutu Edukacji Narodowej w Lublinie. Od 2003 członek Koła Przyjaciół Harcerstwa. Współpracowniczka Radia Maryja (audycje dla rodziców).
Autorka opracowań: Nasz jest ten dzień. Nauczyciele Regionu Środkowowschodniego wobec komunizmu w latach 1980–1989 (Sandomierz 2011) i Poprzedził Popiełuszkę. Ksiądz Jan Szczepański (1890–1948) (Warszawa 2017) oraz współautorka Harcerki 1939-1945 (Warszawa 1973) i Lubelska Chorągiew Harcerek 1939-1944 (Lublin 2007).
Odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2000), wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2000).
5 V 1976 – 31 V 1977 rozpracowywana przez Wydz. III KW MO w Lublinie w ramach SOS krypt. Akademik; do 6 VII 1989 w ramach KE/SOR krypt. Kwintet.