Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/16985,Krawczyk-Marek.html
20.04.2024, 10:58

Krawczyk Marek

Marek Krawczyk, ur. 25 IV 1956 w Warszawie, zm. 25 IV 2012 tamże. Ukończył LO im. Hugona Kołłątaja tamże (1975).

1976-1980 pracownik m.in. Składnicy Księgarskiej, PAI Interpress i Ośrodka Rozpowszechniania Wydawnictw Naukowych PAN. Od wiosny 1979 kolporter i składacz książek niezależnych wydawnictw NOWa i Głos.

W 1981 koordynator zaopatrzenia dla Głosu, pracownik „Tygodnika Solidarność”.

Po 13 XII 1981 współpracownik podziemnego pisma „Wiadomości”. 5 I 1982 aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, sądzony z Barbarą Wągrowską, 15 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 skazany w trybie doraźnym wyrokiem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 1 rok i 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu na 4 lata. 23 III 1983 powtórnie aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, zwolniony 23 VII 1983 na mocy amnestii. Po wyjściu kolporter podziemnych pism: „Tygodnika Wojennego”, „Tygodnika Mazowsze”, współpracownik podziemnych wydawnictw: NOWa, Krąg, CDN, Głos. W V 1984 ciężko pobity przez nieznanych sprawców. W 1985 współorganizator podziemnych wydawnictw Mysia 5 Mysia 5 Mysia 5, wydawnictwo założone 1983/1984 lub w 1984 przez Agnieszkę i Marka Krawczyków oraz Ewę i Marka Lachowskich. Nazwa nawiązywała do adresu, pod którym mieściła się siedziba Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk, miała podważać powagę cenzury. (z Agnieszką Niedzielską i Markiem Lachowskim) oraz In Plus (z Krzysztofem Siemieńskim i Wiesławem Bielińskim). 1985-1989 współpracownik podziemnego tygodnika „CDN Głos Wolnego Robotnika”, organizator druku, papieru, kolporter. Od 1985 przywoził z Francji (od Jerzego Giedroycia i Ireny Lasoty) pieniądze na działalność wydawnictw podziemnych. Współpracownik wydawnictwa Most. W 1988 współzałożyciel z Tomaszem Cyngotem Wydawnictwa PoMost.

W 1990 współzałożyciel Polskiej Izby Książki i Porozumienia Wydawców Książki Historycznej. 1990-1992 wiceprezes Zarządu Fundacji Pomocy Bibliotekom Polskim, 1992-1995 dyr. Oficyny Wydawniczej PoMost, 1995-2010 inicjator i współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Archiwum Archiwum Archiwum, wydawnictwo założone w 1977 w Warszawie przez Jacka Arcta i Jadwigę Żelechowską we współpracy z grupą osób, które od 1974 powielały techniką fotograficzną wydawnictwa emigracyjne i ulotki (m.in. zawiadamiające o mszach rocznicowych). Działało do 1981 (do 1978 bez nazwy), w 1978 powstała formalna struktura i przyjęto nazwę. Instytutu Literackiego w Paryżu, prezes Zarządu. 1999-2000 doradca ministra kultury i dziedzictwa narodowego Andrzeja Zakrzewskiego, w 2003 współzałożyciel Stowarzyszenia Wolnego Słowa. 2001-2005 organizator serii wystaw i konferencji na temat Instytutu Literackiego w Paryżu, na Białorusi, Ukrainie, w Rosji, na Litwie, w Czechach i we Francji. 2007-2009 członek Rady Nadzorczej Wydawnictwa Prószyński i s-ka. W 2010 z rekomendacji klubu parlamentarnego PO został zgłoszony do rady programowej Telewizji Polskiej, następnie wybrany na jej przewodniczącego.

Laureat nagród Instytutu Literackiego w Paryżu (1988), Fundacji Polcul (1989), Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa za działalność edytorską (1991) i Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego Ikar za aktywność i kreatywność działań dla zachowania i popularyzacji dorobku Jerzego Giedroycia, „Kultury” i Instytutu Literackiego (2009). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).

 

Mirosława Łątkowska|Adam Borowski

Opcje strony