Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/17047,Krzywinski-Stanislaw.html
19.04.2024, 03:55

Krzywiński Stanisław

Stanisław Krzywiński, ks., ur. 19 XI 1931 w Gliniku Górnym pow. krośnieński, zm. 20 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 2019 w Przemyślu. Ukończył I LO im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu (1951), klasę maturalną ukończył przy tamtejszym Seminarium, z powodu nieotrzymania nostryfikacji zdawał powtórnie egzamin dojrzałości przed komisją w Krośnie (1958). Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu (1957); 1958-1962 student Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; doktorat z teologii (1965).

Od 1957 wikariusz w parafii św. Bartłomieja Apostoła w Majdanie Królewskim; 1964-1965 wikariusz w Brzozowie, rektor kościoła św. Trójcy w Przemyślu, katecheta przy parafii NMP i św. Jana Chrzciciela, 1966-1967 z-ca, następnie kierownik Wydz. Duszpasterskiego Kurii Biskupiej (później Kuria Metropolitalna) tamże, 1969-2000 wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym tamże; od 1970 kanonik gremialny Kapituły Bazyliki Katedralnej (później Kapituła Metropolitalna). W I 1977 inicjator petycji 58 księży diecezji przemyskiej do marszałka Sejmu PRL o powołanie specjalnej komisji, w celu zbadania działalności aparatu represji wobec uczestników strajków z 1976, przekazanej przez KOR na Zachód. 1979-1980 członek Przemyskiego Komitetu Samoobrony Ludzi Wierzących, współautor dokumentów.

Od IX 1980 wspierał miejscową „S”. 24 IX 1981 – 28 VIII 1982 przechowywał 2 mln zł należące do Regionu, wspierał podziemne struktury „S”, nieoficjalny przedstawiciel bp. ordynariusza odpowiedzialny za działalność charytatywną. Za podpisanie komunikatu Kurii potępiającego działania władz z 31 VIII 1982 wezwany na rozmowę ostrzegawczą z prokuratorem. W I 1985 autor listu protestacyjnego Kurii do marszałka Sejmu PRL i premiera w związku z oskarżeniami wobec ordynariusza przemyskiego na tzw. procesie toruńskim (morderców ks. Jerzego Popiełuszki). 1985-1990 członek Zespołu Niezależnych Historyków działającego pod patronatem KUL; 1988-1992 członek Diecezjalnej Rady Kultury przy bp. ordynariuszu przemyskim.

Od IX 1990 prałat honorowy Ojca Świętego; 1987-1998 referent ds. prawno-administracyjnych, przewodniczący komisji budowlanej, moderator i ekonom przemyskiej Kapituły Metropolitalnej; 1967-2018 duszpasterz głuchoniemych; członek Rady Muzealnej oraz Komisji ds. Emerytów i Rencistów. Od 1998 na emeryturze.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2009).

1963-1989 rozpracowywany przez KW MO w Rzeszowie (od 1975 w Przemyślu) w ramach TEOK (nr 18892); 1982-1984 przez Wydz. V KW MO/WUSW w Przemyślu w ramach SOS krypt. Rewers; 1984-1988 przez Wydz. III KW MO/WUSW w Przemyślu w ramach SOR krypt. Powielacz; 1982-1984 przez Wydz. V KW MO/WUSW w Przemyślu w ramach SOR krypt. Mafia; 1983-1988 przez Wydz. IV WUSW w Przemyślu w ramach SOR krypt. Kancer.

Piotr Chmielowiec

Opcje strony