Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/17314,Lis-Zbigniew.html
24.04.2024, 07:26

Lis Zbigniew

Zbigniew Lis, ur. 7 VIII 1948 w Sopocie. Ukończył Technikum Budowy Okrętów w Gdańsku (1968).

1968–1970 technik w Centralnym Ośrodku Konstrukcyjno-Badawczym Przemysłu Okrętowego w Gdańsku, 1971–1983 technik, st. technik, konstruktor, samodzielny projektant w Stoczni Gdańskiej.

W III 1968 uczestnik demonstracji ulicznych w Gdańsku, w XII 1970 strajku w SG i protestów ulicznych.

W VIII 1980 członek KS podczas strajku w SG, nast. członek ochrony członków prezydium MKS i delegacji rządowej. Od IX 1980 w „S”; wiceprzew. Komitetu Założycielskiego, od II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1981 KZ. W VII 1981 delegat na I WZD Regionu Gdańskiego, członek ZR, od XI 1981 prezydium ZR; IX/X 1981 delegat na I KZD. Od 1981 przew. Krajowej Sekcji Przemysłu Okrętowego; w IV 1981 współzałożyciel Sieci Organizacji Zakładowych Wiodących Zakładów Pracy.

13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, 29 IV 1982 zwolniony. IX – XII 1982 współpracownik pisma TKZ „Rozwaga i Solidarność”. 16 II 1983 zatrzymany, 18 II 1983 aresztowany, osadzony w areszcie KW MO w Gdańsku, nast. w AŚ tamże. 18 V 1983 zwolniony z pracy. 4 VII 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku uchylił areszt, 18 VIII 1983 umorzył postępowanie na mocy amnestii. X 1983 – 1988 kierownik produkcji pomocniczej w Zakładzie Budowlano-Remontowym Lokatorsko Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej Morena w Gdańsku. 1986–1988 wyjazd zarobkowy do USA.

1989–1996 st. projektant, specjalista ds. analiz strategicznych w SG. 1989–1995 członek prezydium KZ, 1990–1995 delegat na WZD i KZD, członek ZR. 1992–1995 wiceprzew. Sekretariatu Metalowców i przew. Krajowej Sekcji Przemysłu Okrętowego. Od 1995 własna działalność gospodarcza. Od 2012 członek Społecznego Komitetu Budowy i Tradycji Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku.

5 I 1984 – 30 VIII 1988 zarejestrowany przez Inspektorat 2 WUSW w Gdańsku jako TW ps. Karol. Materiały nie zachowały się. Wg relacji Zbigniewa Lisa do współpracy nie doszło.

Arkadiusz Kazański

Opcje strony