Machalski Andrzej
Andrzej Machalski, ur. 13 III 1942 w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Filozofii (1965).
1966–1967 asystent w Uniwersytecie Wrocławskim, 1967–1968 st. asystent na Politechnice Warszawskiej, w III 1968 zwolniony po złożeniu protestu ws. represjonowania studentów. 1968–1974 z-ca dyr. Ośrodka Dokumentacji i Studiów Społecznych w Warszawie, 1974–1976 z-ca kierownika redakcji scenariuszy teatralnych w PRiTV, 1976–1981 redaktor nacz. miesięcznika Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego Novum.
1965 aresztowany za rozpowszechnianie publikacji Instytutu Literackiego w Paryżu, 1969 sprawę umorzono na mocy amnestii. 1969–1980 autor odczytów w KIK.
Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego, od 13 IX wiceprzew. KZ w Instytucie Prasy i Wydawnictw Novum (przy ChSS); III 1981 organizator i uczestnik głodówki w proteście przeciwko blokowaniu działalności związkowej przez władze ChSS, w VI 1981 delegat na I WZD Regionu Mazowsze, IX/X 1981 delegat na I KZD.
13 XII 1981 organizator akcji ulotkowej w IPiW Novum, 14 XII zatrzymany, zwolniony z pracy. I – VIII 1982 redaktor pism podziemnych „Głos Wolnego Hutnika” i „Głos Wolnego Robotnika”, V – VIII 1982 współzałożyciel i redaktor tygodnika „CDN –
Głos Głos "Głos", podtytuł: „Niezależny miesięcznik społeczno-polityczny”, pismo wydawane X 1977 – XII 1989 (z przerwą II 1981 – II 1982) w Warszawie z inicjatywy środowiska KSS KOR.
Wolnego Robotnika”; uczestnik nagrywania i emisji audycji podziemnego Radia „S”. 30 VIII 1982 aresztowany, 19 V 1983 skazany w procesie kierownictwa MRKS przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 2 lata pozbawienia wolności, osadzony w AŚ w Warszawie-Mokotowie, ZK w Hrubieszowie, 18 VIII 1983 zwolniony na mocy amnestii. XII 1983–1985 współorganizator ukrywania i przerzutu na Zachód dezertera z Armii Sowieckiej Aleksandra Janyszewa, 1985 przerzutu Andrzeja Słowika. 1984–1988 współinicjator i redaktor podziemnej Niezależnej Encyklopedii Powszechnej. Animator niezależnych inicjatyw ekonomicznych. IX 1984 współzałożyciel, nast. prezes Spółdzielni Pracy Unicum (zatrudniającej osoby represjonowane i zwalniane z pracy); 1988 współzałożyciel Warszawskiego Towarzystwa Gospodarczego; współzałożyciel i prezes Akcji Gospodarczej (skupiającej działaczy Towarzystw Gospodarczych). 1984–1985 kilkakrotnie zatrzymywany.
1989 dyr. organizacyjny Ogólnopolskiego Biura Wyborczego KO. 1989–1991 senator RP z listy KO. 1990–1994 współzałożyciel KLD, członek prezydium. 1989–1993 współorganizator i prezydent Konfederacji Pracodawców Polskich, 1989 współzałożyciel Fundacji Adama Smitha, 1990 Fundacji Edukacji Ekonomicznej. 1990–1992 prezes Klubu Sportowego Polonia Warszawa. 1993–2007 prace dorywcze. Od 2007 na emeryturze.
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012).
1981–1982 rozpracowywany przez Wydz.
II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo.
Dep. IV/Wydz. XIII Dep. II/Biuro Śledcze MSW, od 1985 rozpracowywany przez Wydz. III-2 SUSW w ramach SOR krypt. Wieśniak.
Grzegorz Gampel[Tadeusz Ruzikowski