Mamoń Marcin
Mamoń Marcin, ur. 10 X 1968 w Krakowie. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydz. Filozoficzno-Historycznego (1994).
13–16 XII 1981 uczestnik zgromadzeń pod bramą Huty im. Lenina w Krakowie wspierających strajkujących hutników. 1982–1984 spotkań KIK tamże, 1982–1989 akcji niszczenia lokali wyborczych przed głosowaniami do Sejmu PRL i rad narodowych. 1983 próba relegowania go z SP za propagowanie wiedzy o Katyniu, usunięty z funkcji przew. klasy. 1985/1986–1987 w FMW, organizator akcji ulotkowych, malowania na murach, cichych przerw w szkole, niezależnych uroczystości religijno-patriotycznych, działalności samokształceniowej dla uczniów. 1984 organizator Duszpasterstwa Szkół Średnich Przystań Przystań „Przystań”, pismo wydawane jawnie, ale bez zezwolenia cenzury 1978–XI 1981, nieregularnie. Wychodzące w Poznaniu z inicjatywy poznańskich dominikanów. przy klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie. 1987–1989 uczestnik WiP, współorganizator demonstracji, pikiet, happeningów, nagłaśniania represji w niezależnych mediach, manifestacji przeciwko stacjonowaniu wojsk sowieckich w Polsce, uczestnik zjazdów WiP w Warszawie, Żarnowcu, Szczecinie, Poznaniu i Rabce. 25–28 VIII 1988 Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach; organizator, autor tekstów, drukarz ulotek i plakatów (z Pawłem Chojnackim, Markiem Kurzyńcem, Mieczysławem Pyzio, Janem Rojkiem, Pawłem Misiorem), koordynator kolportażu i kolporter podziemnych pism (m.in. „Promieniści”, „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”, „Tygodnik Mazowsze”, „Mała Polska”, „Hutnik”). 1988 członek Komitetu Założycielskiego NZS na UJ. 1988–1989 wielokrotnie zatrzymany, karany grzywnami przez kolegia ds. wykroczeń. VIII 1988 współorganizator kolportażu ulotek oraz demonstracji w Stalowej Woli, podczas strajku HSW, pobity. 1988–1989 organizator bojkotu nauk politycznych na UJ, uczestnik bojkotu Studium Wojskowego tamże.
17 I 1989 organizator demonstracji przed KC PZPR w Warszawie. 17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 w Krakowie uczestnik akcji zatrzymania i wymiany ministra oświaty i szkolnictwa wyższego Jacka Fisiaka na przetrzymywanych przez MO kolegów, 20 IV 1989 marszu gwiaździstego tamże, 25 X 1989 okupacji lokalu ZSMP w Krakowie, I 1990 okupacji Komitetu Krakowskiego PZPR tamże. 1990–1991 dziennikarz „Czasu Krakowskiego”, 1992–1993 „Nowego Świata”. IV 1990 organizator Bloku Wyborczego Młodych „S” do wyborów samorządowych. 1993–1997 członek Klubu Politycznego im. Józefa Mackiewicza. 1994 organizator Ligi Republikańskiej w Krakowie. 1994–1996 reporter TVP Kraków. 1995 współorganizator Ruchu Stu. 1997–1998 reporter, reżyser, wydawca w Telewizji Wisła/TVN. 1998–2006 freelancer, własna działalność gospodarcza (realizacja filmów, m.in. dla TVP, BBC, VPRO, Channel4). 2006–2008 kierownik redakcji publicystyki, reżyser w TVP2. Od 2008 współpracownik, reżyser, dziennikarz w TVN. Od 2010 członek Stowarzyszenia NZS 1980. Od 2020 z-ca ambasadora w randze I sekretarza ambasady RP w Gruzji.
Twórca filmów dokumentalnych i reporterskich, m.in. Allah Akbar – znaczy Bóg jest wielki (1995), Korespondent (2006–2008).
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2010), Krzyżem Wolności i Solidarności (2019).
14 X 1988–20 I 1990 rozpracowywany przez Wydz. III-1 WUSW w Krakowie w ramach SOR krypt. Ren.