Encyklopedia Solidarności

Łukasz Ossowski, ur. 5 X 1954 w Gdyni. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (1981).

1973-1974 zatrzatrudniony w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy, 1974–1975 w Centralnej Bibliotece Statystycznej GUS. W latach 70. uczestnik patriotycznych mszy św., manifestacji w Warszawie; 1974 zbierał i przesyłał za granicę materiały do Kroniki życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935 Wacława Jędrzejewicza (Londyn 1977). 1976–1980 współpracownik KOR, nast. KSS „KOR”; prowadził magazyn, kolportował pismo „Głos”.

1980 – II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1982 współpracownik wydawnictwa Krąg; organizator sieci kolportażu na UW i w GUS, prowadził magazyn wydawnictw niezależnych publikowanych oraz kolportowanych przez Krąg; organizator lokali; od wiosny 1981 członek NZS. 1981–1982 nauczyciel w SP w Dąbrówce Szlacheckiej k. Warszawy.

13 XII 1981 – II 1982 uczestnik akcji ulotkowych w Warszawie; 17 II – 22 III 1982 aresztowany, osadzony w AŚ Warszawa-Mokotów, sprawę skierowano do rozpatrzenia w trybie doraźnym, na skutek opóźnienia oddoraźniono; skazany na 2 lata więzienia w zawieszeniu, po rozprawie zwolniony. Od 1982 bibliotekarz, nast. kierownik biblioteki w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie; 1982–1989 uczestnik manifestacji patriotycznych tamże; 1983–1989 współpracownik Kręgu, kolporter, składacz; 1986–1989 współpracownik, nast. członek TKZ w IBL PAN; delegat na konspiracyjne spotkania RKW.

Od 1989 w „S”; 1989 delegat na zebrania Warszawskiego KO, delegat na WZD Regionu Mazowsze.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

17 VII 1984–1985 rozpracowywany przez Wydz. III-2 SUSW w ramach SOS krypt. Rodzina.

Anna Grażyna Kister