Matusiak Ryszard
Ryszard Matusiak, ur. 7 IX 1953 w Gałdowie k. Iławy. Ukończył Technikum Mechaniczne we Wrocławiu (1976).
1972–1978 pracownik Wrocławskich Zakładów Wytwórczych Konstrukcji Betonowych Wrobet, 1979 spawacz w Fabryce Maszyn Górniczych Famago w Zgorzelcu, 1979–2009 kontroler jakości, zaopatrzeniowiec, kontroler jakości w Zakładach Mechaniczno-Odlewniczych Zremb/ZMO Zremb Sp. z o.o./BGI Zremb Sp. z o.o. w Jeleniej Górze.
Od IX 1980 w „S”; we IX współorganizator Komitetu Założycielskiego w Zrembie, nast. od IX/X pracownik MKZ Województwa Jeleniogórskiego odpowiedzialny za propagandę i dział prasowy, V – VI 1981 delegat na I WZD Województwa Jeleniogórskiego, od V członek ZR (szef sekcji branżowych i zawodowych oraz komisji ds. kultury fizycznej), od 19 XI wiceprzew. ZR (odpowiedzialny za informację i propagandę). W 1980 redaktor i drukarz niezależnego pisma „«Solidarność». Biuletyn Informacyjny MKZ Województwa Jeleniogórskiego”, XII 1980 – III 1981 „Solidarności Jeleniogórskiej”, w 1981 współpracownik redakcji pism: „Serwis Informacyjny «Solidarność» Jelenia Góra” i „Ogólnopolski Serwis Informacyjny NSZZ «Solidarność» BI ZR NSZZ «Solidarność» Jelenia Góra”. I – II 1981 współorganizator, uczestnik strajku w klubie Gencjana w Jeleniej Górze, redaktor techn. i drukarz pism wydawanych tamże: „Chwast”, „Biuletyn Strajkowy MKS Województwa Jeleniogórskiego”, „Komunikat MKS Województwa Jeleniogórskiego”, „Komunikat Strajku Właściwego”, „Strajkuś”; 9–10 II w Warszawie jeden z negocjatorów jeleniogórskiego MKS z przedstawicielami rządu. Od 12 III 1981 działacz Regionalnego KOWzP w Jeleniej Górze.
13 XII 1981 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Kamiennej Górze, Głogowie, Grodkowie i Uhercach, 23 XII 1982 zwolniony. Po powrocie do Zrembu przeniesiony na stanowisko zaopatrzeniowca. 1983–1989 członek TKZ w Zrembie (zbierał składki na pomoc osóbom represjonowanym i ich rodzinom). Od III 1983 współorganizator (m.in. z Andrzejem Piesiakiem i Krzysztofem Hieronimem Kubasiakiem) TZR Jelenia Góra, nast. XI 1983 – IX 1986 członek Tymczasowego Komitetu Koordynacyjnego Region Jelenia Góra. 1983–1989 kolporter podziemnych wydawnictw: pism (m.in. „Tygodnik Mazowsze”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Dywanik”, „Celwiskoziak”, „Galicja” – od Michała Stręka z Rzeszowa), książek i ulotek. 1983–1989 działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze, współorganizator i uczestnik Dni Kultury Chrześcijańskiej, wykładów, mszy za Ojczyznę, wyjazdów na msze do kościoła św. Stanisława Kostki w Warszawie, pielgrzymek (na Jasną Górę, do Sanktuarium Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie), rajdów. W 1983 i 1985 zwalniany i decyzją Sądu Pracy przywracany do pracy. 1982–1988 wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. Od XII 1986 przedstawiciel Jeleniej Góry w Komisji Interwencji i Praworządności „S” kierowanej przez Zofię i Zbigniewa Romaszewskich, II 1987–1989 przedstawiciel KIiP„S” w Jeleniej Górze, 10 III 1987–1989 członek KIiP „S” Dolny Śląsk.
W 1989 przew. Komitetu Organizacyjnego w Zrembie, 1989–2002 w KZ; od 17 II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, II, tzw. II Krajówka, powstała w III 1982 w Trójmieście z inicjatywy: Tadeusza Harasimowicza (od XII 1981 na emeryturze, wcześniej gł. księgowy w Gdańskich Zakładach Rybnych, doradca tamtejszej KZ „S”), Józefa Koska (dźwigowy w Zarządzie Portu Gdynia), Pawła Slezyngiera (mistrz na Wydz. K-2 Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, przewodniczący „S” na największym wydziale stoczni), Jana Gawina (w III 1982 w SKP, od X 1982 pracownik Okręgowego Przedsiębiorstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Gdyni), Pawła Zińczuka (ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina, od IX 1980 łącznik Wydz. P-1 z Komitetem Założycielskim „S” w SG, nast. członek KZ), Janusza Satory (w 1980 w WZZ, w VIII 1980 członek KS w Elmorze; nast. wiceprzewodniczący KZ; 15 XII 1981 organizator 1-dniowego strajku w zakładzie, nast. w ukryciu), Ryszarda Jankowskiego (ze Stoczni Nauta w Gdyni), Jana Kisielewskiego, we współpracy z Tadeuszem Kulczyńskim (z Gdańskiej Stoczni Remontowej) i przedstawicielami Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte: Andrzejem Adamczykiem, Romanem Wyżlicem, Janem Wójcikiem. W komórce poligraficznej II Krajówki byli: Andrzej Andrzejewski, Justyn Baranowski, Witold Szaniawski; Tadeusz Szozda (łącznik z II KK). Członkowie II Krajówki m.in. kolportowali pisma podziemne („Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Narodu”). 28 VIII 1982 wystosowano „Apel do społeczeństwa” nawołujący do udziału w manifestacjach. Nazwa organizacji (miała posłużyć do sygnowania dokumentów) była kwestią sporną: II KK NSZZ „S” zaproponował T. Harasimowicz, by nadać większą rangę programowi, nad którym pracowali przedstawiciele największych zakładów Trójmiasta. Dokument: „Program budowy ugody narodowej” został ostatecznie zredagowany w VII 1982 przez P. Slezyngiera we współpracy z T. Harasimowiczem i P. Zińczukiem (podczas spotkania w jego mieszkaniu); był to przeredagowany tekst tez Prymasowskiej Rady Społecznej (opublikowanych 5 IV 1982). Wydany 4 VIII 1982 program podpisano: „Delegaci i Pracownicy. II KK NSZZ «S» (działająca na czas zawieszenia Związku)”. Zastrzeżenie to dołączono, by podkreślić, że II Krajówka nie dąży do przejęcia władzy w „S”. Żądano m.in.: odwołania stanu wojennego, likwidacji ograniczeń praw i swobód obywatelskich, uwolnienia internowanych, uniewinnienia aresztowanych, przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową, zaniechania represji wobec pracowników nauki. Spotkania II Krajówki odbywały się: w mieszkaniach T. Harasimowicza w Sopocie, P. Zińczuka w Gdańsku, w mieszkaniu przy ul. Leczkowa, na przystankach SKM Gdańsk Politechnika i Gdynia-Redłowo, w parkach. W V 1982 na Łysej Górze w Sopocie członkowie II Krajówki spotkali się z poszukiwanym listem gończym Bogdanem Lisem, który interesował się nastrojami w zakładach pracy; postanowiono utrzymywać kontakt, II Krajówka zobowiązała się przekazać mu przez łącznika opracowany program organizacji. II Krajówka została rozbita na przełomie XII 1982/I 1983; 9 XII 1982 zatrzymano, nast. aresztowano P. Slezyngiera, 19 I 1983 – J. Koska, 24 I 1983 – T. Harasimowicza, 27 I 1983 – J. Gawina, 7 II 1983 – P. Zińczuka, 30 V 1983 – R. Jankowskiego, na pocz. VII 1983 – J. Satora. J. Kisielewski od I 1983 ukrywał się, późn. został zatrzymany. 27 VII 1983 ppłk Stefan Rutkowski, Naczelnik Wydz. Śledczego WUSW w Gdańsku, wniósł wniosek o umorzenie śledztwa na mocy amnestii. 16 XI 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył śledztwo. 1989 członek TZR Jelenia Góra, 10 IV – XI 1989 wiceprzew.; 1989–2002 delegat na WZD Regionu Jeleniogórskiego, XII 1989–1992 wiceprzew. ZR, 1992–2002 przew., 1990–2002 delegat na KZD, 1992–2002 członek KK. 1997–2001 poseł RP z listy AWS; 2004–2005 senator RP z listy LPR. 2009–2012 własna działalność gospodarcza; 2013–2014 pracownik w Zrembie, 2014–2018 na rencie, od 2018 na emeryturze.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).
Do 27 IV 1989 rozpracowywany przez Wydz. V WUSW w Jeleniej Górze w ramach SOR krypt. Tokarz; do 19 X 1989 w ramach SOR.